Opinie o Nas
Darmowa dostawa od 250,00 zł
Wysyłka w 24h
Zapisz na liście zakupowej
Stwórz nową listę zakupową
2019-06-11
Choroby i szkodniki bukszpanu - jak rozpoznać i zwalczać?

Choroby i szkodniki bukszpanu - jak rozpoznać i zwalczać?

Bukszpan, gryszpan (Buxus) jest to rodzaj zimozielonych krzewów i drzew z rodziny bukszpanowatych. Gatunkiem najczęściej uprawianym w Polsce jest Buxus sempervirens. Krzewy te są bardzo chętnie i często uprawiane, idealnie bowiem sprawdzają się jako zielony żywopłot, obramowania ścieżek albo pojedyncze okazy, które są bardzo wdzięcznym materiałem do formowania z nich najróżniejszych figur.

Generalnie krzewy bukszpanu są roślinami odpornymi na choroby i dobrze pielęgnowane cieszą zielenią długie lata. Gorzej jest ze szkodnikami, szczególnie ćma bukszpanowa może wyrządzić znaczące straty w uprawie tej rośliny. Ale szybka reakcja i pielęgnacja pozwolą uporać się i z tym problemem. 

Fizjologiczne zamieranie liści i pędów

Możemy się z tą przypadłością zetknąć na przedwiośniu a objawia się to zamieraniem wierzchołkowych liści bukszpanu. Tracą one zieloną barwę na rzecz rdzawo-brązowej. Skutkować to może atakiem chorób grzybowych, gdyż roślina staje się coraz mocniej osłabiona. Przyczyną takiego stanu rzeczy są wczesnowiosenne skoki temperatur. W dzień świeci słońce, ogrzewa bukszpan, który rusza z wegetacją a w nocy wiatr i mróz uszkadzają roślinę. Na dodatek ziemia pod gęstymi krzewami wciąż jest zamarznięta i rośliny nie są jeszcze w stanie pobierać wody a silny wiatr powoduje, że tracą ją na bieżąco właśnie poprzez liście.

Zjawisko to nazywa się suszą fizjologiczną. Jak temu zapobiegać? Sadzić krzewy w miejscach osłoniętych od wiatru. W okresach dodatnich temperatur zimą i przy braku opadów, podlewać bukszpan. Dodatkowo podłoże przed zamarzaniem ochronić może gruba warstwa ściółki. A przed lodowatymi wichurami, jeśli oczywiście nie ma kilometrów żywopłotów, można rośliny osłonić białą agrowłókniną.

Dlaczego trzeba pilnować by nie dochodziło do fizjologicznego zamierania liści i pędów bukszpanu? Ponieważ w ten sposób osłabiona roślina szybko pada ofiarą chorób, zwłaszcza grzybowych.

Poparzenia słoneczne bukszpanu

Gdy krzewy rosną na nieosłoniętych przed słońcem miejscach poparzenia pojawiają się na najmłodszych pędach i liście zaczynają brązowieć. Przytrafi się to bukszpanom wówczas, gdy panują wysokie temperatury, słońce mocno grzeje a liście są z jakiegoś powodu wilgotne. Dlatego trzeba unikać podlewania roślin w ciągu dnia a podlewając strumienie wody kierować pod krzew a nie na liście. 

Bukszpan

Choroby grzybowe bukszpanów

  • Zamieranie pędów bukszpanu - za zamieranie pędów odpowiedzialny jest grzyb Volutella buxi i choć nazwa jest podobna do przypadłości opisanej wyżej, to są to dwie różne choroby, tu zamieranie pędów jest bowiem skutkiem ataku grzyba, tam były skutkami niesprzyjającej aury.

    Efekt jest taki, że wczesną wiosną liście na stosunkowo najmłodszych pędach krzewów zaczynają przebarwiać się z intensywnej zieleni na zieleń jasną, a następnie żółkną i brązowieją. Dodatkowo zauważyć można na górze liścia brązowe plamki, a na dole różowawe. Plamy się powiększają, co skutkuje zamieraniem liści. Również pędy zostają porażone i uwidaczniają się na nich brązowe plamy, a tkanka powyżej zaczyna zamierać.

    Brak reakcji powoduje, że martwica zaczyna zmierzać w dół i coraz większe obszary pędów zamierają, a na zmianach nekrotycznych widać pomarańczowe i czarne zarodniki grzyba. Jeśli bukszpanów jest więcej, choroba przenosi się na kolejne z kroplami deszczu albo przenoszona przez owady. Gdy krzew ucierpiał np. w wyniku suszy fizjologicznej i jest osłabiony, choroba może doprowadzić do jego zamarcia. Tak samo, gdy rośnie w cieniu, na zbyt podmokłym podłożu lub jest to mocno zagęszczony żywopłot.

    By rośliny wzmocnić, zwłaszcza te rosnące w cieniu i te, które ucierpiały zimą dobrze jest wczesną wiosną zastosować opryski produktem Biosept Active lub Polyversum WP, który to preparat naturalny nie tylko chroni rośliny przeciw chorobom grzybowym, ale również je zwalcza. Jeśli atak patogenu jest silny, warto zastosować opryski chemiczne preparatem Fungimat lub Switch 62,5 WG

  • Plamistość liści bukszpanu to kolejna wczesnowiosenna choroba krzewów, która atakuje rośliny osłabione zimą. Warto tu zaznaczyć, że jeśli bukszpany mają dobrą kondycję, choroba im w zasadzie nie zagraża. Dlatego należy dbać o ich kondycję i odpowiednio pielęgnować zimą. Przyczyną plamistości mogą być grzyby z rodzaju Mycosphaerella patouillardii. Ich atak objawia się białymi, suchymi plamami na brzegach liści, które z czasem zlewają się, brązowieją i zajmują w końcu całą ich powierzchnię. Z czasem plamy te nieznacznie się zapadają i czernieją co świadczy o pojawieniu się zarodników grzyba.

    Konsekwencją jest zamieranie i opadania liści, ale również pojawienie się zmian martwiczych na pędach. Choroba przenoszona jest z kroplami deszczu lub w trakcie polewania roślin wodą (dlatego podlewa się je przy powierzchni ziemi, nie moczy się liści), podczas przycinania (gdy narzędzia nie są systematycznie dezynfekowane), infekować rośliny mogą również owady.

    Dlatego w celu wzmocnienia roślin po zimie powinno się stosować Biosept Active lub Polyversum WP, a jeśli choroba się pojawi, zrobić oprysk preparatem Scorpion 325 SC. Jeśli liście i pędy są mocno porażone należy je wyciąć, wygrabić te, które opadły i zutylizować, pamiętając jednocześnie o dezynfekowaniu narzędzi i rąk stosując choćby Mydło potasowe ogrodnicze.

  • Fytoftoroza bukszpanu pojawia się najczęściej w drugiej połowie lata i jest jedną najbardziej groźnych chorób dla bukszpanu. Wywołać mogą ją grzyby: Phytophthora cinnamomi i Phytophthora nicotianae. Pojawienie się fytoftorozy bukszpanu jest nagłe, a jej przebieg wyjątkowo gwałtowny. Można po prostu któregoś dnia stwierdzić, że pędy wierzchołkowe i liście na ich końcach zżółkły i więdną, po czym brązowieją i zamierają.

    Taki gwałtowny objaw powinien byś sygnałem to wykopania krzewu. I tu czeka kolejny objaw - mizerny system korzeniowy, który znajduje się w fazie gnilnej oraz zmiany martwicze u nasady pędów. Może się zdarzyć, że w szpalerze bukszpanów tworzących żywopłot zainfekowany będzie co któryś krzew. Jednak najczęściej choroba ta dotyka młode rośliny w szkółkach albo na plantacjach, gdzie postęp choroby jest błyskawiczny. Dlatego kupując rośliny warto wybierać te z nagim korzeniem, żeby móc dokładnie system korzeniowy obejrzeć.

    Ważne jest również podłoże dla bukszpanu. Nie powinno być zbyt wilgotne i błędem jest sadzenie roślin w torfie, gdzie wszelkie grzyby rozwijają się doskonale. Krzewów nie powinno się również uprawiać w miejscach po drzewach czy krzewach iglastych porażonych grzybami, co często ma miejsce albo zacząć sadzenie od odkażenia podłoża preparatem Magnicur Energy 840 SL.

    Porażone chorobą rośliny należy usuwać i utylizować, natomiast wszystkie pozostałe koniecznie opryskać preparatem Proplant 722 SL lub Scorpion 325 SC.

Fytoftoroza na bukszpanie

  • Zgorzel zgnilakowa bukszpanu wywołuje grzyb Pythium. Objawem jest utrata koloru przez liście, odbarwianie się i chloroza. Jeśli pędy zostają silnie porażone, wtedy zaczynają zamierać. Brak reakcji może doprowadzić do całkowitego obumarcia krzewów bukszpanu. Najczęściej przyczyną ataku tego grzyba jest słabo przepuszczalne podłoże, które zatrzymuje wodę albo wysoki w miejscu, gdzie rosną krzewy poziom wód gruntowych.

    Dlatego by nie stracić krzewów należy zastosować oprysk preparatem Proplant 722 SL lub Magnicur Energy 840 SL.

  • Mączniak prawdziwy bukszpanu - grzyb Phyllactinia guttata jest odpowiedzialny tę chorobę. Nie jest to jednak choroba, która zbyt często pojawia się na krzewach. Charakterystycznym objawem jest mączysty nalot na liściach, na którym pojawiają się z czasem czarne punkciki – zarodniki konidialne grzyba. Porażone liście żółkną i opadają stając się przechowalnią dla grzybów. Dlatego zawsze jesienią powinno się wygrabiać wszystko spod krzewów i trwale utylizować. Jeśli natomiast choroba się pojawi, można wykonać oprysk preparatem Saprol lub Fungimat zwracając szczególną uwagę na pokrycie cieczą dolnej strony liści. 

Szkodniki bukszpanu 

  • Ćma bukszpanowa (Cydalima perspectis) przywędrowała, czy też raczej została do Europy przywleczona jakiś czas temu. Niestety motyl ten nie ominął również naszego regionu, więc i dla naszych rodzimych bukszpanów stał się poważnym zagrożeniem. Tak poważnym, że wielu bezpowrotnie straciło całe żywopłoty bukszpanowe oraz inne, wieloletnie nasadzenia, dopóki z jednej strony ptaki nie włączyły gąsienic do swojego menu, a z drugiej nie pojawił się preparat, który skutecznie ćmę zwalcza.

    Problem z ćmą bukszpanową polega również na tym, że długo nie wiadomo, że zaatakowała krzewy, gdyż larwy żerują w ich wnętrzu i gdy stają się widoczne, to większości liści już po prostu nie ma, a krzew zwyczajnie zamiera i najczęściej nie można go już uratować. Larwy zaczynają od obgryzania brzegów liści, aż w końcu pochłaniają je całe.

    Ćma bukszpanowa gąsienica

    Zarówno motyle jak i ich larwy wyglądają dość niepozornie, problemem jest natomiast ich mnogość. Rozpiętość skrzydeł motyla nie przekracza 4 cm, są najczęściej białawe z brązową obwódką, jasnobrązowe, a niektóre mają fioletowawy połysk i wszystkie one plamki w kształcie półksiężyca na każdym skrzydełku. Po złożeniu przez samicę jaj wewnątrz krzewu na spodzie liści wylęgają się z nich po 17-87 dniach (w zależności od aury) zielone gąsienice pokryte ciemnymi paskami, które osiągają do 4 cm długości. Są niezwykle żarłoczne, a oprócz tego, że zjadają liście, to pozostawiają po sobie całe mnóstwo oplotów z przędzy.

    Ponieważ zauważa się je dość późno warto zaopatrzyć się w pułapki feromonowe na ćmę bukszpanową, które bardzo skutecznie wabią osobniki płci męskiej. Szybko będzie wiadomo, że ćmy się pojawiły i będzie można zastosować oprysk. Przy okazji taka pułapka feromonowa wyeliminuje całe mnóstwo potencjalnych zapładniaczy jajeczek, co znacząco zmniejszy populację ćmy bukszpanowej. Warto też zwracać uwagę na ćmy latające wkoło źródeł światła, bowiem ćmy bukszpanowe chętnie do nich podlatują.

    Jeśli natomiast pojawią się gąsienice, skutecznym sposobem na zmniejszenie ich ilości jest rozwinięcie pod krzewami choćby białej agrotkaniny i strzepnięcie szkodników, a następnie ich utylizacja. Pozostawione natomiast na tkaninie z dala od krzewów przyciągną na pewno całe mnóstwo ptaków, które z chęcią się pożywią.

    By trwale pozbyć się ćmy bukszpanowej można (a nawet trzeba) zastosować opryski. Długo nie było preparatu, który by sobie z nimi poradził, ale już jest i to w pełni naturalny, bo biologiczny, zawierający bakterię Bacillus thuringiensis: Lepinox PLUS. Bakteria ta infekuje gąsienice, które natychmiast przestają żerować, a po 3 dniach zamierają.

Przeczytaj również - Ćma bukszpanowa - monitoring i zwalczanie

  • Miodówka bukszpanowa (Psylla buxi) to niewielkich rozmiarów owad (3-5 mm), który jest najczęściej pojawiającym się szkodnikiem na krzewach bukszpanu. Podobnie jak mszyca należy do rzędu pluskwiaków i podobnie jak mszyca wysysa z liści sok pozostawiając po sobie zwinięte w kulki liście krzewu. Są tak do siebie podobne, że dorosłe osobniki można ze sobą pomylić.

    Miodówka żeruje na najmłodszych liściach powodując ich żółknięcie i deformację. Atak tego szkodnika można rozpoznać dotykając młodych pędów bukszpanu. Jeśli są lepiące i widoczne są na nich maleńkie kłaczki, to również, jak w przypadku mszycy mamy do czynienia ze spadzią, którą wydziela miodówka jako produkt wysysania soków roślin. Spadź pokryć się może z czasem sadzakami, czyli czarnymi grzybami. Oprócz osobników dorosłych sokami żywią się również larwy.

    Opryski powinno się rozpocząć jak najszybciej, a najczęściej już w maju widać pierwsze objawy żerowania miodówki bukszpanowej. By skutecznie zwalczyć szkodnika wykorzystać można zarówno preparaty naturalne jak choćby NeemAzal czy Emulpar 940 EC, jak i środki ochrony roślin: Polysect Ultra Hobby AL Spray lub Mospilan 20 SP na szkodniki bukszpanu

Miodówka na bukszpanie

  • Przędziorek bukszpanowiec (Eurytetranychus latus) to kolejny groźny szkodnik krzewów bukszpanu. Gdy temperatura wiosną zaczyna przekraczać 14oC z jaj złożonych na spodzie liści wylęgają się larwy przędziorka. Te niewidoczne gołym okiem pajęczaki żerują na spodzie młodych, dopiero rozwijających się liści. Atak tego szkodnika można rozpoznać po pojawiających się na wierzchu blaszki liściowej malutkich, żółtych plamkach, które z czasem zlewają się tworząc plamy brązowe, ale również po pajęczynkach oplatających liście i pędy. Rozwojowi przędziorka sprzyja sucha i słoneczna pogoda.

    By nie dopuścić do wylęgu larw dobrze jest już wczesną wiosną, zanim temperatury osiągną kilkanaście stopni na plusie opryskać krzewy bukszpanu preparatem na bazie oleju parafinowego Treol 770 EC, który zalepi jaja tak skutecznie, że larwy się nie wylęgną.

    Jeśli pryski zapobiegawcze nie zostaną wykonane, pozostają opryski interwencyjne preparatem Ortus 05 SC lub Floramite 240 SC.

Przędziorek na bukszpanie

  • Wzdymacz bukszpanowy (Eriophyes canestrini) atakuje wiosną listki na młodych pędach. Listki te jakby się kurczyły po czym ulegają deformacji. Przyczyną takich objawów jest niewidoczne gołym okiem roztocze. Z czasem pąki liściowe nienaturalnie się powiększają, po czym zaczynają brązowieć. Szkodnika można zlikwidować stosują oprysk preparatem Ortus 05 SC
  • Skorupik jabłoniowy (Lepidosaphes ulmi) to szkodnik z rodziny tarcznikowatych, który atakuje krzewy bukszpanu najczęściej w maju. Objawem są kurczące się liście i zamierające z czasem pędy. Na ich powierzchni odnaleźć można 2-4 mm tarczki wyglądające jak przecinki żyjące w dużych skupiskach, pod którymi mieszkają sobie samice wraz ze złożonymi przez siebie jajami. Żarłoczne larwy wylęgną się z jaj wiosną. By zwalczyć skorupika konieczne są opryski preparatem Mospilan 20 SP na szkodniki bukszpanu
  • Pryszczarek bukszpanek (Monarthropalpus flavus) to niewielka muchówka w kolorze pomarańczowym. O tym, że zaatakowała krzewy dowiemy się znajdując na wierzchniej stronie liści niewielkie zgrubienia. Wypukłe pęcherzyki widoczne są na najmłodszych liściach, na ich wierzchniej stronie. W nich to rozwijają się larwy, które w tych miejscach zimują. Wiosną wygryzają w blaszce liściowej dziurkę by wydostać się na zewnątrz już jako osobnik dorosły. Gdy zauważymy obecność pryszczarka, porażone pędy i liście należy usunąć i trwale zutylizować a krzewy dodatkowo opryskać preparatem Mospilan 20 SP na szkodniki bukszpanu.

 

Pokaż więcej wpisów z Czerwiec 2019
Zaufane Opinie IdoSell
4.93 / 5.00 40 opinii
Zaufane Opinie IdoSell
2024-01-19
Zamówienie zrealizowane profesjonalnie
2024-01-11
Szybko, sprawnie, bez uwag
pixel