Elegancki bukszpan jest bardzo dobrym materiałem na ogrodowe rzeźby, żywopłoty czy obwódki. Roślina może rosnąć na ubogiej glebie i jest bardzo uniwersalna. Niestety działanie rozmaitych czynników może prowadzić m.in. do brązowienia liści bukszpanu. Roślina choruje zazwyczaj wtedy, gdy panują niekorzystne warunki lub jest bardzo osłabiona po zimie. Jeżeli bukszpan jest nieco przemarznięty lub rośnie na stanowisku zbyt suchym, może być narażony na wiele chorób. Dlatego warto nauczyć się rozpoznawać objawy, a także zwalczać źródło problemów z bukszpanem.
Bukszpan, inaczej zwany gryszpanem jest to zimozielony krzew lub drzewo z rodziny bukszpanowatych. Najbardziej popularnym jest Buxus sempervirens, który jako jeden z nielicznych występuje w Polsce. Jest natomiast niezwykle popularny i bardzo często uprawiany jako krzew ozdobny lub pełni funkcję żywopłotu.
Fizjologiczne zamieranie liści i pędów
Choć bukszpan jest krzewem dość odpornym na niskie temperatury, to jednak mróz w niektórych sytuacjach może krzewom zaszkodzić. Szczególnie wiosną, gdy wejdą już w proces wegetacji. Z góry roślinę ogrzewa wtedy piękne słońce, krzewy te są jednak bardzo gęste i promienie nie są w stanie dotrzeć do jeszcze zamarzniętego podłoża. Korzenie nie uzupełniają więc górnej partii rośliny w wodę a to powoduje brązowienie i zamieranie liści z braku tejże. Jeśli do tego dojdą jeszcze silne, mroźne wiatry, które powodują wysuszanie tkanki roślinnej to może okazać się, że w krótkim czasie liście a następnie pędy roślin zaczną brązowieć i zamierać. W skrajnych przypadkach może to doprowadzić do unicestwienia całych roślin.
By temu zapobiegać, w sytuacjach gdy ziemia jest jeszcze zmrożona a słońce intensywnie grzeje, powinno się rośliny okryć agrowłókniną. Oczywiście tylko w sytuacji, gdy krzewów jest niewiele i jest to technicznie wykonalne. Drugim sposobem jest deszczowanie roślin. Zwiększona wilgotność w ich otoczeniu uchroni je przed wysuszeniem. Ważnym jest również sadzenie roślin w takich miejscach, by nie były narażone na zimne, wiosenne wiatry.
Fytoftoroza
Jest lato, krzewy są systematycznie podlewane a mimo to liście zaczynają żółknąć, zaraz potem brązowieć i zamierać? To typowy sygnał, że bukszpan został zaatakowany przez grzyby. I albo jest to Phytophthora cinnamomi albo Phytophthora nicotianae. Gdy liście brązowieją należy spojrzeć w głąb krzewu. Jeśli u nasady korzeni pojawia się nekroza a pędy zaczynają zamierać, oznacza to właśnie atak grzybów. Może być tak, że porażone zostają tyko niektóre rośliny w żywopłocie, ale brak szybkiej reakcji spowoduje, zainfekowana zostanie cała plantacja. Szczególnie szybko objawy postępują w szkółkach.
- wybierając bukszpan u producenta lub sprzedawcy trzeba zrobić bardzo dokładny przegląd wybranych roślin i wybrać sadzonki zdrowe;
- jeśli nasadzenia bukszpanu mają zastąpić usunięte wcześniej rośliny to nie powinno się go sadzić na miejsce takich, które już grzybem mogły być porażone, np. jodły, różaneczniki, cyprysiki, cisy czy sosny;
- kolejnym sposobem na uniknięcie porażenia grzybami jest sadzenie bukszpanu w podłożu, które wcześniej wymieszane zostało z przekompostowaną korą, zmniejsza to prawdopodobieństwo wystąpienia patogenów;
- dobrze wiedzieć również, że nie powinno się sadzić roślin w podłożu zawierającym duże zasoby substancji organicznej, bo to z kolei świetnie sprzyja rozwojowi grzybów;
- jeśli krzewy rosną w pojemnikach nie można dopuszczać do zbyt dużej wilgotności podłoża.
Gdy zaczyna się walkę z grzybami, należy przede wszystkim usunąć porażone części roślin i je trwale zneutralizować. A następnie niezwłocznie przystąpić do podlewania roślin wodą z dodatkiem fungicydów. Dobrze w roli pogromcy grzybów na bukszpanie sprawdzi się Ridomil Gold lub Polyversum WP.
Zamieranie pędów i liści
Jeśli liście i pędy, które wiosną zbrązowiały i obumarły w wyniku mrozów i wiatrów nie zostały usunięte, to na ich powierzchniach zaczyna bytować kolejny grzyb - Macrophoma candollei. Początkowo na brązowych już liściach tworzą się czarne piknidia o średnicy około 0,5 mm, w których zaczynają dojrzewać zarodniki grzyba, są one przenoszone wraz z kroplami deszczu lub w trakcie zraszania na sąsiadujące rośliny. Jeśli ich kondycja jest dobra, to grzyb ten jest na tyle słaby, że nie jest w stanie skutecznie porazić roślin, jeśli nie, kolejne liście zostają porażone i zaczynają brązowieć. W tym wypadku pomoże oprysk przy użyciu preparatu Topsin M 500 SC.
