Marchew zwyczajna (Daucus carota) jest w Polsce najpopularniejszym warzywem zaraz po ziemniakach. Nic zatem dziwnego, że roczny areał upraw tej rośliny przekracza 30 tysięcy hektarów. Nie tylko jest warzywem bardzo smacznym, ale również niezwykle wartościowym. Zawiera bowiem karoten oraz mnóstwo witamin (C, E, PP, K, B1, B2 oraz B6). Można ją spożywać zarówno na surowo jak i po ugotowaniu. Świetnie nadaje się na soki, surówki, dodatek do sałatek, do zup, gulaszów i wielu innych potraw. Nie znajdzie się zatem ogród warzywny, w którym nie rosłaby marchew.
Odmiany marchwi
Odmian marchwi, uprawianych w Polsce jest całe mnóstwo. Warto również wspomnieć, że jest to również bardzo pospolita roślina rosnąca w stanie dzikim. Dostępnych w sprzedaży jest taka mnogość odmian, że czasami trudno jest wybrać. Różnią się między sobą wielkością, długością, kształtem, smakiem, barwą a nawet zawartością substancji odżywczych. Można uprawiać marchew wczesną, średniowczesną albo późną. Jedna nadaje się do długotrwałego przechowywania, inna nie. Dlatego przed wyborem nasion dobrze jest wiedzieć czego od marchwi oczekujemy.
Wybór stanowiska
Marchew nie jest zbyt wymagająca, jeśli chodzi o podłoże. W zasadzie lepiej lub gorzej wyrośnie wszędzie. Oczywiście im to podłoże będzie bardziej wartościowe, piaszczysto-gliniaste, a do tego utrzymujące stałą wilgotność, tym lepsze uzyskamy plony.
Marchew dobrze jest uprawiać tak jak ziemniaki, z zastosowaniem redlin. Wówczas bez problemu uzyskamy dorodne, długie i proste korzenie. Ale oczywiście dobrze sobie radzi również na terenie płaskim. Warzywo to lubi podłoże lekko wilgotne o pH 6,0-6,5 i małej zawartości azotu. Jeśli stosujemy obornik, to marchew można wysiać dopiero w drugim roku po jego użyciu. Co do temperatury również nie ma wielkich wymagań, optymalna to ta oscylująca w granicach 15-20oC.
W jednym miejscu można ją siać nie dłużej niż przez trzy lata z rzędu i dobrze sobie poradzi wysiana po kapuście, ziemniakach czy grochu.
Wysiew marchwi
Jeśli chodzi o wysiew marchwi, to można przyjąć, że są trzy terminy wysiewu, ściśle powiązane z terminami ich zbiorów. By mieć wczesne zbiory, pierwsze nasiona wysiewamy, gdy tylko temperatury zaczną być wyższe niż 8oC. Chyba, że mamy możliwość osłonięcia uprawy, wówczas można spróbować przy temperaturach nieco niższych. Zbiory z tych siewów powinny się rozpoczynać w czerwcu. Na zbiór letni nasiona powinny być wysiane na koniec kwietnia a odmiany późne, zbierane jesienią wysiewamy do połowy maja.
I tu ciekawostka. Jeśli pogoda jest sprzyjająca, to marchew można wysiać nawet na początku lipca. Warunek jest taki, że musi być to odmiana bardzo wczesna. Zbiorami będziemy się wówczas cieszyli pod koniec października.
Technika wysiewu:
- odległość między rzędami – 15-20 cm, chyba, że chwastów pozbywamy się mechanicznie, wówczas 30-35 cm
- przed wysianiem podłoże powinno zostać obficie podlane, ale nasiona nie mogą stać w wodzie
- nasiona w podłożu umieszczamy dość płytko – 1-2 cm
- gdy marchew wzejdzie należy ją przerwać by każda z osobna miała wystarczająco dużo miejsca do prawidłowego wzrostu
Pielęgnacja marchwi
W uprawie marchwi niezwykle istotne jest odchwaszczanie. Marchew źle znosi towarzystwo roślin, które zasłaniają jej słońce i ograniczają dostęp do wody z pożywieniem. W początkowym stadium swego wzrostu jest bardzo delikatna i nie radzi sobie z chwastami, które szybko i bujnie się plenią.
Następna czynność to nawożenie. Marchwi do życia niezbędny jest azot, dlatego dbamy by nawozy zawierały sporą ich dawkę. Dobrze jest zatem rok wcześniej zastosować obornik. Gdyż naturalne nawożenie jest najlepsze zarówno dla roślin, jak i dla nas, zjadaczy marchwi. Warzywo to lubi wilgotne podłoże, ale nie mokre. Dlatego w okresach niedoborów wody dobrze jest ją podlewać.
Od wschodów do zbiorów
Jeśli nasiona zostały prawidłowo wysiane, to już po niecałych dwóch tygodniach powinniśmy zobaczyć pierwsze kiełkujące roślinki. Pamiętać należy, że przez pierwsze tygodnie marchew jest bardzo wrażliwa na niedobory pokarmowe, które powodują najczęściej dużo szybciej rosnące i dorodne chwasty.
Pierwsze zbiory możemy rozpocząć po około 3 miesiącach od wysiewu odmian wczesnych, 4 miesiącach, gdy wysialiśmy średnio-wczesne, 5 miesiącach dla średnio-późnych oraz niecałych 6 miesiącach, gdy sialiśmy odmiany późne. A zatem już w czerwcu cieszymy się pierwszymi zbiorami a te ostatnie czekają nas pod koniec października.
Zbiory marchwi najlepiej jest przeprowadzać po deszczach, gdy podłoże jest wilgotne, wówczas nie ma ryzyka związanego z uszkodzeniem korzeni. Gdy warzywa zostaną obsuszone to w odpowiednich warunkach możemy je przechowywać nawet 10 miesięcy. Marchew doskonale nadaje się do zakopcowania wraz z innymi warzywami, wtedy jej nie obsuszamy (np. buraki czy selery), ale można ją również przechowywać w chłodnej i ciemnej piwnicy (temperatura ok. 1oC i wilgotność w granicach 96%). Nadaje się również do mrożenia.
