Wielu ogrodników bagatelizuje pojawienie się mszyc na roślinach. To dość powszechny szkodnik. Potrafi zaatakować nie tylko rośliny ozdobne ale również uprawy warzywne, drzewa i krzewy owocowe, iglaki, kwiaty w domu, a nawet chwasty. Mało kto zdaje sobie sprawę jak wiele złego wyrządzają roślinom. Jak skutecznie się ich pozbyć? Jest na to kilka sposobów, zaczynając od domowych, poprzez ekologiczne preparaty, kończąc na chemicznych środkach ochrony roślin.
Mszyce wysysają soki z organizmu roślin, osłabiając ją i niszcząc od środka. Podczas żerowania wydzielają spadź, która jest pożywką dla grzybów patogennych. Są nosicielami wielu groźnych wirusów, które dokładają swoją cegiełkę do zamierania roślin. Rozmnażają się w błyskawicznym tempie, oblepiają nie tylko liście ale również pędy, czasami tak gęsto, że właściwie nie sposób dostrzec rośliny.
Żerowanie mszyc hamuje lub całkowicie wstrzymuje wzrost roślin. Liczne rany zadawane roślinom prowadzą do zniekształceń liści czy pędów. Rośliny karłowacieją i tracą swoje walory ozdobne. Bez naszej pomocy roślina z pewnością umrze. Aby zwalczyć mszyce do cna należy zareagować najszybciej jak to tylko możliwe. W zależności od liczebności szkodnika można zastosować metody domowe lub ekologiczne. Jednak jeśli mszyc jest już dużo raczej nie obędzie się bez chemicznych preparatów.
Domowe sposoby zwalczania mszyc
Rośliny odstraszające
Aby zminimalizować ryzyko przybycia do naszego ogrodu mszyc można zapobiegawczo posadzić w ogrodzie kilka roślin, które mają właściwości odstraszające i zniechęcające mszyce do żerowania. Takimi roślinami są na przykład: czosnek (również ozdobny), cebula, mięta, lawenda.
Wywary i wyciągi roślinne
Samodzielnie w domu można przygotować wyciągi i wywary roślinne właśnie z roślin, które mają właściwości odstraszające mszyce. Wywar z cebuli, z czosnku, z pokrzywy, z mniszka lekarskiego. Poniżej przedstawiamy proporcje oraz szybki sposób na wykonanie ich w domu.
Wywar z cebuli: 75 g cebuli zalać 10 litrami wody. Moczyć przez 24 godziny.
Wywar z pokrzywy: 1 kg pokrzywy zalać 10 litrami wody. Moczyć przez 24 godziny.
Wywar z czosnku: 200 g czosnku zalać 10 litrami wody. Moczyć przez 24 godziny.
Wywar z mniszka: 400 g mniszka zalać 10 litrami wody. Moczyć przez 3 godziny.
Tak sporządzonych preparatów nie należy dodatkowo rozcieńczać a cały roztwór zaleca się zużyć tego samego dnia.
Domowe preparaty
Oprócz roślinnych eliksirów można wykorzystać także inne środki, które mamy w domu pod ręką. Jednym z nich jest szare mydło (inaczej mydło potasowe). Preparat na bazie szarego mydła wykonuje się rozpuszczając około 20 g mydła w 1 litrze letniej wody. Oprysk roztworem z szarego mydła nie tylko zniszczy mszyce ale stworzy mikroosłonkę na powierzchni rośliny, chroniąc ją przed kolejnymi szkodnikami.
Niewielką ilość szarego mydła można również dodać do wywarów roślinnych.
Ekologiczne środki na mszyce
Gdy nie mamy możliwości wykonania samodzielnie roślinnych wyciągów z alternatywą przychodzą ekologiczne preparaty. Z reguły są one stworzone właśnie na bazie innych roślin. Występują w postaci skoncentrowanej, do rozpuszczenia w wodzie lub w formie gotowego do użycia sprayu. Tego typu środki są bezpieczne dla środowiska, ludzi i zwierząt jednak mogą stanowić zagrożenie dla owadów pożytecznych. Dlatego podczas stosowania ekologicznych preparatów do zwalczania mszyc należy zachować tak samo rygorystyczne środki ostrożności jak przy stosowaniu chemii.
Obecnie tego typu ekologicznych preparatów jest coraz więcej. Mają inny skład oparty na różnych aktywnych substancjach. Jeśli mamy możliwość to warto stosować 2 lub 3 naprzemiennie aby nie powodować uodparniania się szkodników.
Jednym z najczęściej wybieranych jest środek Agrocover, bazujący na roztworze wielocukrów. Oprysk tymi preparatami sprawia, że mszyce zostają oblepione lepką substancją, mają utrudnione poruszanie się, oddychanie i żerowanie. W podobny sposób działa preparat Spruzit AL. Różni się składem - jest stworzony na bazie oleju rzepakowego i pyretryny.
Na bazie oleju rydzowego został stworzony popularny środek Emulpar 940 EC, który działa według schematu jak dwa wcześniejsze, a dodatkowo zapobiega brązowieniu igieł u iglaków. W sprzedaży znajdziecie również skoncentrowaną gnojówkę z pokrzywy, która ma dokładnie takie same właściwości jak ta wykonywana samodzielnie. Oprócz zwalczania szkodników zapobiega również chorobom oraz dostarcza roślinom dużą dawkę azotu i mikroelementów.
Innym preparatem, doskonałym do zwalczania mszyc, który powstał na bazie wysoce skoncentrowanego olejku pomarańczowego jest Limocide marki Protect Garden. Jego działanie opiera się na dehydratacji błon komórkowych patogentów (chorób i szkodników). Dzięki takiej specyfikacji jest bezpieczny dla środowiska, ludzi i zwierząt.
Większość ekologicznych preparatów do zwalczania mszyc nie ma okresu karencji lub jest on bardzo krótki, np. 1 dzień. Oznacza to, że po zastosowaniu środka na warzywa lub owoce nie trzeba wstrzymywać się z ich spożyciem. Wystarczy zwyczajnie umyć pod bieżącą wodą.
Chemiczne preparaty zwalczające mszyce
Dla niecierpliwych lub chcących jak najszybciej pozbyć się mszyc zalecamy preparaty chemiczne. Podczas stosowania tego typu środków ochrony roślin należy obowiązkowo przestrzegać wszelkich zasad bezpieczeństwa, okresów karencji oraz prewencji. Opryski należy wykonywać wcześnie rano lub wieczorem, w czasie gdy nie latają pszczoły i inne pożyteczne owady. Przed użyciem koniecznie przeczytać ulotkę dołączoną od producenta oraz nie przekraczać zalecanych dawek.
I choć po chemiczne środki do zwalczania mszyc powinniśmy sięgać w ostateczności to niestety często bez nich nie dalibyśmy rady w walce ze szkodnikami.
Najczęściej stosowanym preparatem zwalczającym mszyce jest Mospilan 20 SP, który ma bardzo szerokie zastosowanie. Likwiduje również wiele innych szkodników. Środek ten działa kontaktowo i żołądkowo, to znaczy dociera do szkodnika wszelkimi możliwymi drogami i skutecznie go unicestwia. Podobnymi preparatami, zawierającymi inną substancję aktywną, są Karate Gold oraz Karate Zeon oraz Karate Spray. Te środki zostały stworzone jako wyspecjalizowane w zwalczaniu tylko i wyłącznie mszyc. W prawdzie mają jeszcze działanie na inne szkodniki ale ich głównym przeciwnikiem są właśnie mszyce. Równie skuteczny w zwalczaniu tych niewielkich niszczycieli jest preparat Deltam oraz Polysect 005 SL. Podobnie jak w przypadku ekologicznych środków zaleca się do powtórzenia oprysku (tylko jeśli to konieczne) stosowania preparatów o innych substancjach aktywnych. Dzięki temu mszyce nie uodpornią się na dany preparat, a ich zwalczanie będzie łatwiejsze.
Wykonując opryski na mszyce, należy pamiętać także o żywicielach pierwotnych mszyc dwudomowych (np. mszyca porzeczkowo-czyściecowa, mszyca różano-szczeciowa czy mszyca trzmielinowo-burakowa). Rośliny żywicielskie należy opryskiwać wiosną, w odpowiednim dla danej mszycy okresie rozwojowym. Doskonałym przykładem takiego postępowania jest wiosenny opryski trzmieliny, który zahamuje lub całkowicie zniszczy mszycę na burakach w kolejnych miesiącach.
