Gdyby przeprowadzić plebiscyt na najbardziej znienawidzonego owada, komar z pewnością znalazłby się w ścisłej czołówce. Obecność tych skrzydlatych krwiopijców może być uciążliwa, zwłaszcza wtedy, gdy w planach mamy wieczorny letni relaks w ogrodzie. Jak pozbyć się komarów ze swojego ogrodu albo przynajmniej ograniczyć ich ilość do liczby łatwej do zniesienia?
Skrzydlaci intruzi
Komary najlepiej czują się w ciepłych i wilgotnych okolicznościach przyrody, stąd największa plaga komarów panuje latem w pobliżu zbiorników wodnych, terenów bagnistych, a nawet w bardziej zarośniętych ogrodach. Susza i ostre słońce im nie sprzyjają, dlatego ich obecność zauważamy pod wieczór, gdy warunki zewnętrzne są dla nich bardziej sprzyjające.
Komary dzięki swoim receptorom potrafią wyczuć kwas mlekowy, pot i dwutlenek węgla, dlatego tak szybko przylatują tam, gdzie znajdują się ludzie.
Walka z komarami może przyjąć wiele postaci - od zniechęcania insektów do przebywania w naszej okolicy poprzez stosowanie zarówno naturalnych, jak i chemicznych odstraszaczy, przez stosowanie pułapek na komary, aż po opryski wielkopowierzchniowe, wykonywane przez gminy. Trzeba jednak zdać sobie sprawę, że komar to twardy zawodnik, dlatego dobrze jest podjąć więcej niż jeden krok, by przeciwstawić się inwazji tych latających wampirów.
Ogród niemiły komarom - czyli jaki?
Swoją walkę z komarami można zacząć od odpowiedniego przygotowania przestrzeni rekreacyjnej czy ogrodu, tak, by było to miejsce jak najmniej zachęcające dla tych owadów. Do najczęściej podejmowanych kroków należą:
- uporządkowanie przestrzeni ogrodowej i zaplanowanie jej tak, by znajdowało się w nim jak najmniej dzikich, nieuporządkowanych zarośli i miejsc o dużym zacienieniu. Niestety, usuwając z ogrodu takie miejsca, jednocześnie ograniczamy ilość pożytecznych organizmów, na przykład jeży, które nie znalazłszy takiego miejsca w ogrodzie, szybko go opuszczą, dlatego warto pozostawić choć jedno takie miejsce, jednak jak najdalej od przestrzeni rekreacyjne,
- zniwelowanie wszelkich miejsc ze stojącą wodą może skutecznie ograniczyć populację komarów. Mowa nie tylko o kałużach czy sadzawkach, ale także stojących oczkach wodnych. Ponieważ oczka wodne i sadzawki są często elementem ozdobnym, zwłaszcza w większych ogrodach, warto dbać o ich czystość, usuwając larwy komarów (jeśli to możliwe) lub zastosować pompy, które wzruszą wodą na tyle, że miejsce to stanie się nieatrakcyjne dla komarów. Dobrym pomysłem będzie również zarybienie oczka - ryby żywią się larwami owadów, podobnie żaby i inne wodne kręgowce
- komary często składają jaja również we wszelkich pojemnikach, podstawkach pod donice i innych miejscach, w których zebrała się deszczówka. Jeśli zbieramy deszczówkę (np. do beczek), warto zakryć pojemnik siatką o gęstych oczkach,
- drzewa i krzewy warto przycinać w sposób, który zapobiegnie tworzeniu nieprzepuszczalnych barier. Gęsta plątanina gałęzi to dobre miejsce dla komarów,
- dobrym pomysłem są budki lęgowe na drzewach - jeżyki zwabione do ogrodu będą przez lata do niego wracać, a przy okazji rozprawią się z komarami, skutecznie zmniejszając ich populację.
Rośliny odstraszające komary
Gdy ogród jest już uporządkowany, a na drzewach wiszą budki lęgowe i domki dla jeżyków, warto pomyśleć o obsadzeniu części ogrodu roślinami, których aromat odstrasza komary. Zwłaszcza okolice tego miejsca, w którym przebywa się najczęściej - huśtawek ogrodowych, miejsc grillowania, obrzeża tarasów. Natura przy naszej niewielkiej pomocy może być ogromnym sojusznikiem w walce z komarzą inwazją.
- Komarzyca (Plectranthus coleoides) - to bylina od lat znana ze swojej mocy odstraszania komarów. Jej liście o kształcie podobnym do liści pokrzywy, lecz z jasnym paskiem wzdłuż całej ich krawędzi są atrakcyjne wizualnie, mogą więc jednocześnie stanowić dekorację rabaty, będąc wsparciem w walce z komarami. Warto pamiętać, że roślina ta nie lubi zbyt nasłonecznionych ekspozycji, gdyż nadmiar słońca może prowadzić do poparzenia liści. Świetnie nadaje się również do uprawy doniczkowej – postawiona na parapecie będzie barierą, która nie wpuści komarów do domu.
- Lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia) - delikatny i powszechnie lubiany zapach lawendy, skutecznie zniechęca komary do zbliżania się w jej pobliże, a jej ozdobne, kłosowate kwiaty są od dawna ozdobą niejednego ogrodu. Lawenda skutecznie odstrasza nie tylko komary, ale również meszki i pchły, a jednocześnie jest to roślina miododajna, która wabi pszczoły, trzmiele i motyle.
Jest to roślina śródziemnomorska, dlatego lubi stanowiska silnie nasłonecznione i jest odporna na suszę. Dlatego nadaje się na ekspozycje południowe, można też stawiać ją w donicach na mocno nasłonecznionych tarasach i balkonach. Sadzona w gruncie potrzebuje zimowego okrycia, ponieważ nie jest mrozoodporna. - Kocimiętka (Nepeta cataria) - to kolejna ozdobna roślina, której kwiaty wydzielają zapach, będący dla komarów po prostu nie do zniesienia. Niebiesko-fioletowe kwiaty obecne są przez całe lato, ozdabiając otoczenie i jednocześnie chroniąc przed inwazją komarów. Lubi stanowiska słoneczne i ma niewielkie wymagania glebowe, dlatego często można spotkać ją rosnącą dziko na poboczach dróg i łąkach.
Jej nazwa wynika z faktu, iż zapach kocimiętki podobny jest do zapachu kocich feromonów, przez co roślina ta działa na koty niemal narkotycznie. Chętnie się w niej tarzają i podgryzają gałązki, dlatego w przypadku posiadania kotów, kocimiętka może nie być dobrym pomysłem na odstraszanie komarów. - Bodziszek korzeniasty (Geranium macrorrhizum) - popularne geranium znane jest ze swojego intensywnego zapachu. Jest to roślina ekspansywna i bardzo łatwa w uprawie. Ma bardzo małe wymagania glebowe i dobrze znosi suszę. Kwitnie długo, obficie pokrywając się kwiatami o różowofioletowej barwie. Warto mieć w ogrodzie geranium, nie tylko ze względu na skuteczne zniechęcanie komarów, ale również na szereg właściwości leczniczych tej rośliny – świeżo zerwane i roztarte liście łagodzą ból w infekcji ucha środkowego, pomagają w łagodzeniu stanów chorobowych skóry czy zmniejszają ból zęba.
Podobne działanie odstraszające mają również niektóre zioła - mięta pieprzowa, bazylia, melisa czy koper włoski. Jednak zioła częściej polecane są jako „zapora parapetowa” niż element ozdobny ogrodu. Niemniej, warto wspomnieć również o nich w kontekście odstraszania komarów.
Inne sposoby walki z komarami
Oprócz naturalnych sposobów walki z inwazją komarów, takimi jak uporządkowanie ogrodu czy posadzenie odpowiednich roślin, warto zastosować również inne środki.
Wydzielone i zadaszone miejsca relaksu, takie jak altany czy namioty ogrodowe, warto zaopatrzyć w moskitiery, które uniemożliwią komarom dostanie się do środka. Jeśli w ogrodzie mamy zamontowane oświetlenie, to dobrze jest wyposażyć je w żarówki świecące żółtym światłem, które odstrasza owady (światło białe je przyciąga). Jako rozwiązania doraźne można zastosować pochodnie antykomarowe, świece zapachowe zniechęcające komary czy lampy owadobójcze.
Rośliny, które nie mają właściwości odstraszających komary, na przykład żywopłoty, można spryskać olejkiem z miodli indyjskiej lub olejkiem z drzewa herbacianego, co zniechęci komary do bytowania w gęstwinie.
Warto również zastosować środki stosowane miejscowo na skórę – czy to gotowe preparaty ze sklepowych półek, czy robione w domu mieszanki na bazie olejku z lawendy, wanilii i bazylii.
Komary to stworzenia żarłoczne i wytrwałe w swoich próbach znalezienia żywiciela. Dlatego warto zastosować więcej niż jedną metodę ich zwalczania, żeby zwiększyć prawdopodobieństwo powodzenia.
