Zima to dla ogrodowych roślin czas odpoczynku. Jednak podczas, gdy za oknem szaro, buro i ponuro, w niejednym domu trwa właśnie festiwal kolorów. Coraz częściej bowiem, chcąc cieszyć się kwiatami przez cały rok, wybieramy do swojej domowej kolekcji kwiaty doniczkowe, kwitnąca właśnie zimą.
Z roku na rok pojawia się coraz więcej gatunków i odmian, sprowadzających namiastkę lata w samym środku zimowego chłodu - które z nich najczęściej goszczą na domowych parapetach?
Gwiazda betlejemska / Poinsecja (Euphorbia pulcherrima)
Ta roślina jest zdecydowanie jedną z najczęściej spotykanych, kwiatowych ozdób bożonarodzeniowych. Najpopularniejsze z nich, charakteryzują się czerwonymi kwiatami (a technicznie rzecz ujmując, przykwiatkami), które swoim kształtem przywodzą na myśl gwiazdę i pięknie kontrastują z ciemną zielenią znajdujących się poniżej liści.
Poinsecje pochodzą z Meksyku i Gwatemali, należą do rośliny wilczomleczy i w warunkach naturalnych mogą osiągać nawet 2-3 metry wysokości. Do Europy Gwiazda Betlejemska przywędrowała w XX wieku i do dzisiaj stanowi jedną z najczęściej kupowanych ozdób na okres Bożego Narodzenia. Zdobi nie tylko domy, ale również biura, galerie handlowe i wszelkie budynki użyteczności publicznej.
Przez wielu traktowana jest jako roślina dość kapryśna i sezonowa, często jej uprawa kończy się tuż po świętach, co zazwyczaj wynika z nieodpowiedniej pielęgnacji. Poinsecja są bowiem roślinami dość wrażliwymi i brak odpowiedniej pielęgnacji bardzo szybko daje im się we znaki. Jednak z drugiej strony, odpowiednio zadbana poinsecja, będzie ozdobą wnętrz przez cały rok.
Warunki uprawy gwiazdy betlejemskiej
Aby cieszyć się pięknem Gwiazdy Betlejemskiej przez długi czas, należy poczynić pierwsze kroki już chwilę po zakupie. Famę kapryśnej i trudnej rośliny poinsecja zyskała przez swoją dużą wrażliwość na chłód. Powoduje ona, że nawet transport rośliny ze sklepu do domu może spowodować u niej zrzucenie liści, jeśli temperatura powietrza będzie zbyt niska. Dlatego poinsecję najlepiej jest po zakupie, a przed wyjściem ze sklepu owinąć papierem lub inną osłoną i jak najszybciej przenieść do domu.
W domu należy postawić ją w miejscu wolnym od przeciągów i nagłych spadków temperatury. Jeśli stoi na parapecie, to podczas wietrzenia pomieszczenia lub otwierania okna, należy kategorycznie zabrać ją w inne miejsce. W przeciwnym razie zrzuci liście. Najlepszą temperaturą dla niej jest mieszcząca się w zakresie 15-22oC. Choć jest to roślina ciepłolubna, warto wiedzieć o tym, że długotrwałe, bezpośrednie nasłonecznienie jej nie służy. Warto również przyłożyć się do prawidłowego podlewania - niedobory wody szybko doprowadzą do przesuszenia rośliny, podczas gdy jej nadmiar natychmiast sprawi, że jej liście zaczną żółknąć i opadać.
Chociaż Gwiazda Betlejemska kojarzy się głównie z czerwonym kolorem kwiatu, można znaleźć poinsecje, których przykwiatki będą białe, złote lub seledynowe.
Przeczytaj również... Gwiazda Betlejemska / Poinsecja – jak uprawiać i pielęgnować?
Grudnik (Schlumbergera)
Zwany również szlumbergerą, zygokaktusem czy epifillum zimowym. To roślina z rodziny kaktusowatych, pochodząca z tropikalnych rejonów Ameryki Południowej. Chętnie uprawiany w domach ze względu na niewielkie wymagania oraz na fakt, że zakwita na przełomie listopada i grudnia.
Kwiaty charakteryzują się bardzo żywymi, nasyconymi kolorami, od białego, przez jasnoróżowy, pomarańczowy, fioletowy, aż do czerwonego, a ich dodatkowym atutem jest wyróżniająca się, asymetryczna forma. Same kwiaty nie należą do długotrwałych - maksymalny okres kwitnienie jednego kwiatu to 10 dni. Jednak dzięki temu, że roślina obsypuje się nimi bardzo bujnie, cały proces kwitnienia może trwać nawet do 8-10 tygodni.
Poza okresem kwitnienie szlumbergera również ma w sobie dużo uroku, ze swoimi płaskimi ciemnozielonymi pędami, składającymi się z wielu członów.
Uprawa domowa grudnika
Mawia się, że grudnik jest idealną rośliną dla zapominalskich - niestraszne jej przesuszenie, ma niskie wymagania glebowe i jest zdecydowanie łatwą w uprawie rośliną domową. W lecie, gdy na dworze jest ciepło, można wystawić go na balkon lub do ogrodu. Regulując temperaturę otoczenia, możemy z łatwością wpłynąć na termin kwitnienia. Wystarczy obniżyć temperaturę, by przyspieszyć cały proces.
Warto pamiętać o tym, że podczas kwitnienia, grudnik wymaga odrobinę więcej uwagi.
Przede wszystkim, aby wydłużyć i zintensyfikować okres kwitnienie, nie można zapominać o podlewaniu. Kwitnąca szlumbergera powinna być podlewana raz w tygodniu. Warto również regularnie zraszać roślinę, ponieważ grudniki bardzo lubią wilgotne powietrze. Drugą, bardzo istotną sprawą jest to, aby kwitnącego grudnika nie przestawiać. Jest on bardzo wrażliwy na zmianę miejsca, dlatego w okresie kwitnienia zaleca się, aby nawet go nie obracać na parapecie.
Zachowując powyższe zasady, będziemy cieszyć się bujnym i długim kwitnieniem tego wyjątkowego kaktusa.
Azalia doniczkowa
Azalie najczęściej kojarzone są z rosnącymi w ogrodach krzewami, jednak są to również często uprawiane w domu rośliny doniczkowe, które dodatkowo kwitną zimą. W sprzedaży najczęściej można spotkać azalię indyjską (Azalea indica) lub azalię japońską (A. japonica). Są to karłowe krzewy o kulistym pokroju, osiągające 25 do 50 cm wysokości, tworzące liczne białe, różowe lub czerwone kwiaty, najczęściej pełne, przypominające pompony, spod których ledwo widoczne są ciemnozielone liście azalii.
Bardzo często azalie doniczkowe wyrzucane są po przekwitnięciu, jest to jednak błąd, ponieważ przy odpowiedniej pielęgnacji można cieszyć się jej bujnym kwitnięciem przez kilka lat.
Uprawa azalii doniczkowej
To roślina, która potrzebuje odpowiedniej ilości światła, dlatego doniczkę z azalią najlepiej jest ustawić w najjaśniejszym miejscu w domu. Tylko w ten sposób azalie będzie mogła zakwitnąć zimą. Chociaż azalia źle znosi przeciągi, najlepsza temperatura dla jej prawidłowego wzrostu i kwitnienia wynosi między 10 a 12oC, dlatego z powodzeniem można postawić ją na okiennym parapecie, dbając jednak o to, by nie wystawiać jej na przeciągi w czasie zimniejszych dni.
Dobrze jest wiedzieć, że roślina ta lubi ciągłą, ale umiarkowaną wilgoć. Bez regularnego podlewania kwiaty i liście zwiędną i opadną. Wilgotność ma kluczowe znaczenie zwłaszcza w okresie grzewczym, który sprawia, że powietrze jest przesuszone. A ponieważ okres grzewczy zbiega się z czasem kwitnienia, warto dodatkowo zapewnić azalii jak największą wilgotność powietrza, stawiając ją na podstawce wypełnionej wodą i keramzytem lub niedaleko nawilżacza powietrza. Kwitnącej azalii nie należy zraszać, ponieważ powoduje to zlepianie się płatków kwiatów, przez co tracą one swój żywy kolor.
Innym, istotnym elementem pielęgnacji jest nawożenie w okresie kwitnienia - można do tego wykorzystać specjalny nawóz do azalii (np. nawóz do rododendronów i azalii z mikroskładnikami marki Target) lub zwykły nawóz dla roślin kwitnących (np. Substral Osmocote Dom i Balkon). Nawożąc azalię, należy najpierw upewnić się, że podłoże jest odpowiednio wilgotne – nawożenie przy suchym podłożu doprowadzi do spalenia rośliny.
Przeczytaj również... Azalie w ogrodzie - jak o nie dbać by pięknie rosły i kwitły?
Cyklamen perski (Cyclamen persicum)
Popularnie i błędnie nazywany fiołkiem alpejskim należy do rodziny pierwiosnkowatych, podobnie jak ogrodowe pierwiosnki. To roślina cebulowa, osiągająca w uprawie doniczkowej około 30 cm wysokości. Dekoracyjne liście są ciemnozielone i sercowate w kształcie, często pokryte srebrnym żyłkowaniem. Jednak największą ozdobą cyklamenów są ich kwiaty, które przybierają najróżniejsze barwy – od białych, przez różowe, łososiowe, czerwone aż do fioletowych. Nierzadko można spotkać odmiany dwubarwne lub o postrzępionych płatkach.
Termin kwitnienia cyklamenów przypada od jesieni do wiosny, co sprawia, że są to chętnie uprawiane w domu rośliny. Choć często traktowane są jako jednoroczne, warto zatrzymać przy sobie przekwitły egzemplarz, ponieważ z łatwością można sprawić, że zakwitnie on również następnej jesieni.
Uprawa cyklamenów
Cyklameny perskie lubią chłód i stanowiska półcieniste. Optymalną temperaturą do ich prawidłowego rozwoju jest 10 do 15oC w ciągu dnia i nieco chłodniej w nocy. Dlatego świetnie sprawdzą się jako ozdoba chłodniejszych pomieszczeń – przedpokoju, klatek schodowych czy holu. Podłoże w doniczce powinno być stale lekko wilgotne, jednak podczas podlewania bardzo ważne jest to, by nie zamoczyć liści ani kwiatów.
Dobrze wiedzieć również o tym, że kwitnienie cyklamenów można przedłużyć, poprzez usunięcie więdnących pędów kwiatowych, na których zawiązały się nasiona. Pędy należy usunąć w całości, ponieważ fragmenty pozostawione przy bulwie mogą zacząć gnić, co doprowadzi do zwiędnięcia całej rośliny.
Po przekwitnięciu rośliny w kwietniu lub w maju należy ustawić ją w zimnym i ciemnym pomieszczeniu, lub, gdy na dworze minęło już ryzyko nagłych nocnych przymrozków, można wystawić ją na całe lato na zewnątrz. Należy przy tym pamiętać, by miejsce było chłodne i zacienione, co pozwoli roślinie prawidłowo przejść przez stan spoczynku. Z początkiem września cyklamen należy przesądzić do świeżej ziemi i przenieść do wnętrza, gdzie wkrótce rozpocznie okres wegetacji i niedługo znów zakwitnie.
Kalanchoe
Kalanchoe, zwana również żyworódką to ciekawa odmiana liściowego sukulenta, który kwitnie właśnie w okresie zimowym. Dodatkowo jest to roślina idealna dla zupełnie początkujących ogrodników, jak i dla osób zapracowanych i narzekających na brak czasu, który mogliby poświęcić pielęgnacji roślin. Jest to bowiem roślina z rodziny gruboszowatych, która do perfekcji opanowała magazynowanie wody na „czarną godzinę”, więc nie trzeba jej regularnie podlewać.
Najbardziej znaną odmianą jest kalanchoe Blossfelda, która została przywieziona do Europy w latach 30 ubiegłego wieku. Początkowo kwiaty żyworódki były wyłącznie czerwone, jednak dzięki intensywnej selekcji pierwotny wygląd rośliny uległ licznym zmianom. Obecnie kwiaty tworzą gęsty parasol, zamiast być drobnymi i luźno ułożonymi, jak w pierwotnej wersji. Również ilość kolorystycznych wersji wzrosła zasadniczo, ponieważ obecnie kwiaty kalanchoe mogę mieć naprawdę szeroką paletę barw, od białych i jasnoróżowych, przez złote, pomarańczowe po jaskrawoczerwone i fioletowe.
Niskie wymagania połączone z zimowym, kolorowym kwitnieniem sprawiają, że kalanchoe jest często spotykana na domowych okiennych parapetach.
Uprawa żyworódki
Kalanchoe wymaga jasnego stanowiska. W lecie może stać nawet w pełnym słońcu, jednak nie należy przestawiać je na słońce nagle, ponieważ takie nagłe wystawienie na promieniowanie ultrafioletowe może doprowadzić do poparzenia liści. Dlatego, jeśli planujemy przenieść roślinę w bardziej oświetlone miejsce, należy robić to stopniowo, wystawiając ją na słońce najpierw wczesnym rankiem lub wieczorem, chowając do bardziej cienistego miejsca na czas najintensywniejszego nasłonecznienia. W ten sposób roślina będzie miała możliwość przygotować się na zwiększone promieniowanie UV i nie pozostawi ono poparzeń na jej gruboszowatych liściach.
Kalanchoe rośnie w temperaturze pokojowej, od 18 do 24oC, dobrze sobie radzi również w okresie grzewczym, przy obniżonej wilgotności powietrza. W okresie kwitnienia warto zasilać żyworódkę co dwa tygodnie specjalistycznym nawozem do kaktusów.
Kwitnące zimą rośliny są jak wspomnienia lata na chłodnym zimowym parapecie. Dlatego nie dziwi fakt, że w domach z roku na rok pojawia się ich coraz więcej. Choć często są one mało wymagające i łatwe w uprawie, warto skupić się odrobinę na ich potrzebach, a dzięki temu będzie można cieszyć się ich kolorami przez kilka kolejnych zim.
