Ślimaki, inaczej brzuchonogi (z gr. Gastropoda) – są jedną z najbardziej zróżnicowanych i najliczniejszych gromad mięczaków. W Polsce występuje ich ok. 200 gatunków, zarówno wodnych jak i lądowych. Ślimaki lądowe żywią się zarówno roślinami martwymi jak i żywymi, zaznaczyć tu należy, że w większości są wybitnie polifagiczne, czyli nie są wybredne i bardzo rzadko koncentrują się na wybranej grupie roślin, jednym słowem zjadają wszystko co zielone.
Generalnie mięczaki te są bardzo pożyteczne, wiele z nich jest zresztą pod ochroną. Niestety, jeśli w dużej ilości odwiedzą ogród, potrafią w nim dokonać niemałego spustoszenia zjadając liście, kwiaty, pędy a nawet korzenie.
Ślimaki w ogrodzie – zagrożenie dla roślin
Jako polifagi są szkodnikami wszystkich gatunków warzyw, roślin ozdobnych, ziół oraz roślin jagodowych (truskawek i poziomek). Szczególnie groźne są wiosną, bardzo im smakują bowiem młode rośliny, a zwłaszcza wschody. Nie gardzą roślinami również w późniejszych okresach, wygryzając dziury w liściach, pozostawiając na nich jednocześnie śluzowate ślady.
Populacja ślimaków zależy w dużej mierze od panującej aury. Jeśli zima jest mroźna i bezśnieżna, na pewno będzie ich znacznie mniej. Duży wpływ na ich liczebność ma również temperatura i wilgotność powietrza w sezonie wegetacyjnym. Ślimaki kochają wilgoć i temperatury w granicach 10-20oC. Dlatego na żer wychodzą przeważnie nocą albo gdy padają deszcze.
W ogrodzie znajdziemy ślimaki oskorupione, które w zasadzie oprócz ślimaka winniczka nie wyrządzają w nim szkód, a i winniczek niewielkie. Jeśli jednak w ogrodzie napotkamy ślimaki nagie, oznacza to, że możemy mieć problem. Wszystko zależy od ich liczebności. W słoneczne dni chowają się w ziemi, w zakamarkach, pod kamieniami, gdyż z powodu braku muszli muszą chronić się przed słońcem. Brak muszli pomaga im za to sprawnie i jak na ślimaki dość szybko poruszać się w terenie. Są niezwykle żarłoczne i w dużej liczbie potrafią unicestwić niejedną uprawę.
Jak chronić ogród przed ślimakami?
Powiadają, że lepiej zapobiegać niż leczyć. W wypadku ślimaków to powiedzenie sprawdza się doskonale. Już wczesną wiosną trzeba maksymalnie zabezpieczyć ogród przed ich pojawieniem się, bowiem walka z nimi jest często mało skuteczna.
- Po pierwsze ogród i jego otoczenie powinno zostać dokładnie odchwaszczone i oczyszczone z resztek roślin, są to bowiem siedliska ślimaków. Usuwamy wszelkie deski, kamienie, cegły i inne przedmioty, które mogą ślimakom służyć na kryjówki.
- Jeśli nie pada to możemy tworzyć zapory z rozsypanego popiołu, trocin, wapna niegaszonego czy plew jęczmienia. Niestety, gdy tylko spadnie deszcz, zapory te znikną wraz z wodą. Inną zaporą może być miedziana taśma na ślimaki, która po zetknięciu z jego ciałem wysyła delikatne wyładowanie elektryczne. W ten sposób ślimak zatrzymuje się i nie ma ochoty wędrować dalej.
- Pomocne będą również rośliny działające odstraszająco na ślimaki. W miejscach, gdzie jest ich najwięcej powinno posadzić się macierzankę, mydlnicę lekarską lub majeranek. Warto komponować w grządki w taki sposób, że z warzywami, które cenią sobie ślimaki sadzić takie rośliny, których ślimaki nie lubią. To sprawia, że tracą zainteresowanie całą kompozycją. A są to gorczyca, cebula, czosnek, piołun, szałwia, hyzop, tymianek, rumianek, cząber ogrodowy, ciemierniki czy krwawniki. Dostępna jest nawet gotowa mieszanka kwiatów, które odstraszają ślimaki: Kwiaty Odstraszające Ślimaki – Mix Nasion
- Piwo. Tak, tak – piwo jest doskonałym wabikiem na ślimaki. Wystarczy wkopać równo z poziomem ziemi wiaderko czy głębszą misę, nalać do niej nieco piwa i wrócić następnego dnia. Efekt na pewno wielu zaskoczy.
Naturalne metody zwalczania ślimaków
Jeśli nasz ogródek jest malutki, to nawet hordy ślimaków jesteśmy w stanie wyłapać ręcznie i wynieść je hen, daleko. Najlepiej jest robić to wczesnym rankiem, zanim pochowają się w kryjówkach przed upałem i słońcem. Jeśli jednak areał naszego ogrodu jest znaczny, to można sobie tę metodę darować.
Efekt przynosi za to położenie w kilku miejscach w ogrodzie dachówek lub desek. Warunek jest taki, że muszą być pozostawione w miejscach zacienionych i możliwie wilgotnych. Wabikiem będą liście sałaty, obierki z ziemniaków albo marchwi lub otręby. Ślimaki chętnie odwiedzają takie miejsca i bez problemu można je wówczas wyłapać.
Gotowe pułapki ze specjalnym płynem wabiącym można kupić w sklepie ogrodniczym. Ślimak do niej bardzo chętnie wchodzi, niestety nie jest już w stanie się wydostać. Pułapki takie najczęściej sprzedawane są z tzw. antraktantem, który dodatkowo wabi ślimaki do wnętrza. Zobacz pułapka na ślimaki z atraktantem - wyłapuje wszystkie gatunki ślimaków.
Doskonała w walce ze ślimakami jest mączka bazaltowa. To zmielona, naturalna skała wulkaniczna, która prócz tego, że jest doskonałym nawozem i chroni rośliny przed wieloma chorobotwórczymi patogenami, to dodatkowo wyjątkowo nie znoszą jej ślimaki. By nie dopuścić szkodników do roślin należy rozsypać ją wkoło a nawet można mączką bazaltową oprószyć całe rośliny. Dzięki temu, że oblepia ciała ślimaków utrudnia im poruszanie się, nie da się również zjadać zapylonych liści. Będzie to też doskonała bariera dla mszyc i gąsienic.
Gotowe preparaty na ślimaki
Na rynku dostępne są gotowe preparaty likwidujące ślimaki. Najczęściej mają formę granulatu i są to albo preparaty naturalne jak Ślimakol Naturen marki Substral lub Ferramol GR marki Target którego granulki wystarczy rozsypać na ścieżkach, którymi poruszają się ślimaki. One z przyjemnością ten granulat zjadają, a po powrocie do kryjówki zamierają.
Pamiętać jednak należy, że ślimaki są obowiązkowym punktem diety wielu ptaków, żab, jaszczurek czy jeży. Jeśli eliminujemy je przy pomocy chemii, to pozbywamy się nie tylko ich, ale szkodzimy również całej rzeszy innych stworzeń. Środki naturalne, oparte na fosforanie III żelaza szkodzą tylko ślimakom.
