Opinie o Nas
Darmowa dostawa od 250,00 zł
Wysyłka w 24h
Zapisz na liście zakupowej
Stwórz nową listę zakupową
2022-01-19
Stonka ziemniaczana - jak zwalczać uporczywego szkodnika?

Stonka ziemniaczana - jak zwalczać uporczywego szkodnika?

Stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineata) to szkodnik doskonale znany większości osób, które kiedykolwiek próbowały uprawiać ziemniaki. Wbrew temu, jak licznie występuje w Europie, gatunek ten pochodzi z Ameryki Północnej, konkretniej z Kolorado. Najprawdopodobniej przybył do Europy na przełomie XIX/XX wieku i poczuł się tutaj na tyle dobrze, by zadomowić się na dobre.

Żarłoczny szkodnik ziemniaków - stonka ziemniaczana

„Jaka jest stonka – każdy widzi”, można sparafrazować popularne powiedzenie. Pękatego, pasiastego chrząszcza potrafią rozpoznać chyba wszyscy. Wśród szkodników żerujących na nadziemnych częściach ziemniaka, stonka jest zdecydowanie najżarłoczniejsza. Zarówno larwy jak i postaci dorosłe owada mogą w niedługim czasie doprowadzić do totalnego gołożeru ziemniaczanych upraw.

stonka ziemniaczana zwalczanie

Owady te zimują w postaci dorosłej, na różnej głębokości gleby. Wiosną wylatują z miejsc zimowania i od razu szukają roślin żywicielskich, czyli ziemniaków. Samica składa jaja na spodzie liści, w ilości 10-30 sztuk. Takie umiejscowienie ma ochronić jaja przed nadmiernym słońcem czy opadami deszczu. Jedna samica potrafi złożyć nawet 1000 jaj, z których po 10-19 dniach wylęgają się żarłoczne larwy. Z początkiem żerują one gromadnie, by wkrótce rozejść się na inne rośliny. Żerują w ten sposób przez kolejne stadia larwalne, których jest 4, następnie zakopują się w podłożu, dość płytko, by tam się przepoczwarzyć.

W miejscu ich pochodzenia, stonka ziemniaczana jest w stanie rozwinąć nawet 4 pokolenia w ciągu jednego sezonu. W Polsce obserwuje się zwykle 2 pełne pokolenia na jeden okres wegetacyjny. Ich pełen rozwój trwa zaledwie 30-35 dni.

Stonka ziemniaczana - szkodnik totalny

Rośliny uszkadzane są zarówno przez osobniki dorosłe jak i przez larwy. Najbardziej żarłoczne są larwy podczas swojego czwartego stadium larwalnego (L4), ponieważ w okresie tego stadium, potrafią pożreć nawet ¾ z tego, co zjada w sumie w innych stadiach rozwojowych. To właśnie larwy L4 potrafią błyskawicznie ogołocić i zniszczyć całą uprawę - na polu czy rabacie warzywnej pozostaną tylko łodygi i ogonki liściowe. Zmniejsza do drastycznie powierzchnię asymilacyjną rośliny, co obniża nie tylko same plonowanie ale i jakość plonów.

Zwykle szkody w uprawach, które stonka wyrządza wynoszą około 20-30%. Natomiast przy braku ochrony szkody mogą sięgać nawet 80%. Dlatego tak ważne jest stosowanie odpowiednich środków zabezpieczających przed zmasowaną inwazją tych szkodników. Zanim jednak dojdzie do wyboru środka, warto dokładnie przyjrzeć się swojej uprawie czy plantacji, ponieważ zabieg należy wykonać, gdy zostanie przekroczony tak zwany próg ekonomicznej szkodliwości stonki ziemniaczanej.

Wynosi on:

  • 1-2 chrząszcze na 1 m2
  • 15 larw na roślinę
  • 1 złoże jaj na roślinę

Warto jednak spieszyć się z oceną i przeprowadzić zabieg nim larwy wejdą w 4 stadium larwalne.

Czym zwalczać stonkę ziemniaczaną w ogródku i na działce?

Walka ze stonką nie należy do najprostszych, ponieważ bardzo szybko nabiera ona odporności na kolejne substancje aktywne stosowane w środkach owadobójczych. Przez lata substancjami używanymi do zwalczania stonki były głównie środki z grupy preparatów fosfoorganicznych i pyretroidów. W ostatnich latach ilość możliwości zmniejszyła się przez wycofanie z obiegu środków zawierających takie substancje jak:

  • imidachlopryd,
  • chlotianidyna,
  • tiametoksam,
  • chloropiryfos,
  • chloropiryfos metylu

Dodatkowo stonka ma ogromne zdolności adaptacyjne i potrafi szybko przystosować się do zmieniających się warunków, nawet jeśli są one mocno niekorzystne. To skutecznie ogranicza możliwość stosowania chemicznych insektycydów, gdyż istnieje spora obawa, że potraktowana nowym środkiem populacja wkrótce się na niego uodporni.

Wśród obecnych na polskim rynku preparatów do zwalczania stonki ziemniaczanej w tej chwili za najbardziej skuteczne uznaje się preparaty oparte na acetampirydzie z grupy neonikotynoidów (np. Mospilan 20 SP czy Polysect 005 SL), który zwalcza wszystkie stadia stonki, powodując u owadów paraliż układu nerwowego i natychmiastowe zaprzestanie żerowania, a po kilku godzinach ich śmierć. Dzięki temu, że środek działa na roślinę powierzchniowo, wgłębnie i systemicznie, jest on skuteczny nawet wtedy, gdy oprysk nie był w 100% dokładny.

Inną opcją jest zastosowanie preparatów biologicznych (np. Lepinox Plus), opartych o kolonie bakterii Bacillus Thuringensis z grupy bakterii gram-dodatnich, które wytwarzają białka, zwane delta – endotoksynami, mające działanie owadobójcze. Zwalczają one larwy nie tylko chrząszczy, ale i innych szkodników, uszkadzając komórki ich nabłonka i prowadząc do zakażenia bakterią E.Coli, a w efekcie śmierci larwy z powodu sepsy.

W małych, przydomowych plantacjach skuteczne mogą się okazać inne ekologiczne środki, takie jak gnojówka z pokrzywy, wyciąg z wrotyczu czy mączka bazaltowa. Warto również pamiętać, że profilaktyka jest równie istotna jak samo zwalczanie. Po odkryciu stonki na uprawie ziemniaczanej, warto na „skażonym” gruncie uprawiać inne rośliny przez okres 5 lat.  Z pewnością dobrą praktyką jest ręczne usuwanie larw i postaci dorosłych stonki.

Pokaż więcej wpisów z Styczeń 2022
Zaufane Opinie IdoSell
4.93 / 5.00 40 opinii
Zaufane Opinie IdoSell
2024-01-19
Obsługa super. Czas dostarczenia rewelacyjny. A nasiona? Zobaczymy co z tego wyrośnie. Dobra firma więc chyba pomidory. Reasumując na pewno zrobię u Was jeszcze kilka abo więcej zakupów. Polecam
2024-01-10
Wszystko przebiegło bezproblemowo.
pixel