Truskawki to jedne z pierwszych owoców pojawiających się wiosną na straganach. Uwielbiane przez większość, doskonałe do jedzenia na świeżo, do deserów, tortów, dżemów, kompotów, mrożenia i tak dalej, i tak dalej. Przy tym proste w uprawie i można je mieć pod ręką niekoniecznie posiadając ogród. Od lat dostępne są odmiany wiszące czy skrzynkowe, które z powodzeniem możemy trzymać na parapecie czy balkonie. Nie dziwi zatem, że wielu z nas decyduje się na taką mini-uprawę by mieć ten cudowny owoc pod ręką. Trzeba jednak wiedzieć, że choć sama uprawa skomplikowana nie jest, to truskawka narażona jest na choroby i ataki szkodników. I dobrze jest zawczasu wiedzieć co naszym krzaczkom zagraża, by móc zapobiegać i ewentualnie zwalczać.
Choroby grzybowe truskawek
Szara pleśń truskawki
Szara pleśń truskawki – jest najczęściej dotykającą truskawki chorobą. Poraża ich naziemne części, zwłaszcza kwiaty, które szybko ciemnieją i usychają, ale również owoce, których zawiązki brunatnieją a dojrzałe pokrywają się miękkimi, gnilnymi plamami pokrytymi szarym, pylistym nalotem. Moment porażenia to kwitnienie, niestety skutki widoczne są najczęściej, gdy owoce dojrzewają, a wówczas jest już za późno na ratowanie plonów.
Zapobieganie:
- by nie dopuścić do choroby przede wszystkim należy wybierać do sadzenia odmiany na szarą pleśń odporne,
- należy je sadzić w odpowiednich odległościach, aby nadmierne zagęszczenie nie powodowało braku możliwości wietrzenia uprawy,
- wiosną usuwa się wszystkie stare lub porażone chorobami części truskawek,
- trzeba uważać na azot w nawozach, jego nadmiar sprzyja rozwojowi szarej pleśni,
- podlewanie powinno się odbywać wyłącznie rano, by owoce jak najszybciej obsychały.
Ochrona - w celu ochrony plantacji przed chorobą dobrze jest postawić na dobre sąsiedztwo i obok truskawek lub między nimi sadzić cebulę i czosnek.
Zwalczanie:
- metodami naturalnymi – stosując podlewanie zapobiegawcze z gnojówki ze skrzypu polnego. Sprawdza się również wywar z łusek cebulowych,
- dwa tygodnie po zbiorach powinno się na plantacjach dwuletnich i starszych skosić i usunąć wszystkie liście truskawek, pozostawiając jedynie stożki wzrostu.
- środkami chemicznymi – stosując trzykrotny oprysk w trakcie kwitnienia.
Czerwona zgnilizna korzeni truskawek
Czerwona zgnilizna korzeni truskawek - wywoływana przez grzyb Phytophthora fragariae. Choroba ta występuje najczęściej, gdy truskawki sadzone są na glebach ciężkich i wilgotnych, które długo się nagrzewają. Takie wciąż wilgotne i chłodne środowisko jest optymalne dla rozwoju grzyba. Jesienią i wiosną grzyb rozprzestrzenia się atakując początkowo boczne korzenie truskawek, które przestają rosnąć by w konsekwencji doprowadzić do tego, że rośliny mają tylko korzeń główny. Choroba rozwija się powoli i dlatego często zostaje zauważona dopiero, gdy części naziemne zaczynają słabiej rosnąć. Kolejne liście są coraz mniejsze i mają niebieskawą barwę a te starsze żółkną i zasychają. Skutek może być taki, że rośliny obumrą zanim jeszcze zbierzemy plony.
Zapobieganie - grzyb ten jest niezwykle elastyczny biologicznie i wciąż się zmienia, co utrudnia wyhodowanie odmian na niego odpornych. Dlatego zapobieganie chorobie jest bardzo trudne.
Ochrona - w celu ochrony truskawek przed chorobą można je moczyć w roztworze z fungicydów.
Zwalczanie - z tych samych powodów, z których niemożliwym jest w zasadzie zapobieganie, równie trudno jest tę chorobę grzybową zwalczyć.
Mączniak prawdziwy truskawki
Mączniak prawdziwy truskawki – choroba atakująca wszystkie części naziemne truskawek a szczególnie liście, na spodzie których pojawia się mączysty, białawy nalot oraz zielone zawiązki owoców, które również pokrywają się nalotem. Porażone owoce nie nadają się do spożycia.
Zapobieganie:
- do sadzenia należy wybierać odmiany odporne a same sadzonki nie mogą nosić znamion choroby,
- unikać należy zbytniego zagęszczenia nasadzeń.
Ochrona - uprawa na każdym jej etapie musi być wolna od chwastów.
Zwalczanie:
- w zwalczaniu stosuje się opryski dedykowanymi preparatami w trakcie kwitnienia a później również po zbiorach owoców. Polecane środki ochrony roślin: Topas 100 EC lub Scorpion 325 SC.
[product id=23063014,11944480,23062372,23062688"]
Wertycylioza truskawki
Wertycylioza truskawki – choroba ta wnika do korzeni truskawek poprzez uszkodzenia mechaniczne a także włośniki upośledzając wewnętrzne przewodzenie w roślinach. Gdy jest mokro i ciepło choroba może rozwijać się bezobjawowo. Optymalne warunki dla jej rozwoju to temperatura oscylująca w granicach 20oC. Gdy aura zmienia się na gorącą i suchą pojawiają się wyraźne symptomy porażenia. Zaczynają więdnąć najstarsze liście i sukcesywnie więdnie cała roślina. Największe szkody występują na plantacjach jednorocznych.
Zapobieganie - zakup odmian odpornych i zdrowych sadzonek.
Ochrona - regularne usuwanie roślin porażonych, co zapobiega rozprzestrzenianiu się choroby.
Zwalczanie - podlewanie truskawek wiosną fungicydami, np. preparatem Switch 62,5 WG.
Choroby wirusowe truskawek
Żółtobrzeżność liści truskawki – choroba uwidacznia się wiosną albo jesienią. Na brzegach liści pojawiają się martwicze plamki a nowe liście są coraz mniejsze i z krótszymi ogonkami.
Cętkowana plamistość liści truskawki – choroba nie do rozpoznania, gdyż nie daje żadnych typowych objawów. Można ją stwierdzić jedynie robiąc badania. Objawem wtórnym są drobne owoce i obniżenie plonów. Wyraźnie widać to dopiero jednak na uprawach czteroletnich i starszych.
Marszczyca liści truskawki – chorobę można dość szybko zidentyfikować po chlorotycznych plamkach, które pojawiają się początkowo wzdłuż nerwów liści a z czasem zajmują już jego całą powierzchnię i ulegają nekrozie, co powoduje zmiany w kształcie blaszek liściowych. Zaczynają się marszczyć, nierównomiernie przyrastają a zdarza się nawet, że liście się rozdwajają. Truskawki porażone tym wirusem słabiej rosną i dużo gorzej plonują.
Zwalczanie chorób wirusowych:
- po zauważeniu porażenia wirusem należy takie rośliny od razu usuwać i utylizować,
- mszyce roznoszą wirusy, dlatego zaraz po ich zauważeniu należy przeprowadzić opryski,
- sadzonki należy kupować z pewnego źródła i najlepiej odmiany jak najbardziej na wirusy odporne.
Szkodniki truskawek
Roztocz truskawkowiec (Steneotarsonemus fragariae) – żeruje wysysając soki najchętniej z młodych liści, które nie zdążyły się jeszcze całkiem rozwinąć. Ale nie tylko. Soki wysysa również z pąków kwiatowych i kwiatów. Truskawki w skutek tego gorzej zimują a kolejny rok przynosi mniejsze owoce, które często są źle wykształcone. By nie narażać uprawy na atak roztocza, należy wybierać odmiany, na których ona nie występuje.
Zwalczanie środkami chemicznymi nie jest proste ze względy na żerowanie w młodych, zwiniętych jeszcze liściach. Opryski można wykonywać wiosną lub latem już po zbiorach, pamiętając o dokładnym spryskaniu liści młodych.
Korzeniak szkodliwy (Pratylenchus penetrans) - jest nicieniem, który żyje w glebie i na korzeniach truskawek. Jego pokarmem jest tkanka korowa, w której odbywa się cały jego rozwój. Powoduje to pogorszenie się rozwoju roślin, gdyż nie są w pełni zaopatrywane w wodę i składniki odżywcze. Przy czym korzeniak przenosi również choroby wirusowe i ułatwia grzybom atakowanie korzeni, powodując ich choroby.
Prawie całkowicie likwiduje nicienie aksamitka, dobrze jest ją zatem sadzić obok truskawek lub uczynić z niej przedplon dla ich uprawy. Dobrze jest również sadzić krzaczki w miejscach, gdzie wcześniej rósł rzepak czy gorczyca, natomiast nie sadzi się ich po sadzie lub truskawkach.
Węgorek truskawiec (Aphelenchoides fragariae) i węgorek chryzantemowiec (Aphelenchoides ritzemabosi) – to kolejne dwa gatunki nicieni atakujących truskawki. Zimują w naziemnych częściach roślin, dlatego dobrze jest po sezonie liście truskawek skosić. Natomiast ich rozwój dokonuje się zarówno na zewnątrz jak i wewnątrz roślin. Żywią się wysysanym a młodych pędów i liści sokiem truskawek powodując ich karłowacenie i deformację. Nicienie te przenoszą również szkodliwe bakterie, które powodują objaw zwany kalafiorowatością truskawki, czyli skrócenia wszystkich łodyg co upodobnia krzaczek do kalafiora. Plony z zainfekowanych roślin są dużo słabsze.
By nie dopuścić do pojawienia się węgorków należy na bieżąco usuwać chwasty.
Opuchlak truskawkowiec (Otiorhynchus sulcatus) – larwy opuchlaka żerują na korzeniach truskawek doprowadzając do ich zniszczenia a osobniki dorosłe obgryzają ich części naziemnie począwszy od kwiatów, liści, pączków czy pędów powodując ich usychanie. Zmasowany atak szkodnika może doprowadzić do uschnięcia całej uprawy. Dlatego w takim wypadku stają się konieczne chemiczne opryski, ale dopiero po zebraniu owoców.
Ślimaki bardzo często atakują uprawy truskawek i potrafią dokonać ogromnych spustoszeń, jeśli tylko pojawi się ich wystarczająca liczba. Na roślinach najczęściej można spotkać śliniki, pomrowy czy też pomrowiki. Potrafią powygryzać dziury w liściach albo doprowadzić wręcz do gołożerów. Nie oszczędzają nawet owoców często je nadgryzając. Zdarza się również, że zjadają owoce w całości. Gdy jest plaga ślimaków, to ręczne ich zbieranie jest niewystarczające, a opryskiwanie chemią owoców jest zwyczajnie szkodliwe. W walce ze ślimakami jest jednak dobry sposób, zupełnie naturalny - to posypanie międzyrzędzi mączką bazaltową. Można nią również oprószyć całe rośliny, gdyż jest produktem naturalnym. Jeśli pada, obsypanie truskawek mączką bazaltową należy powtórzyć.
