Por pochodzi z Azji mniejszej, a do Polski dotarł razem z królową Boną. Jest to warzywo z rodziny cebulowych, zawierające niezwykle dużo witamin i minerałów. Wykazuje właściwości odchudzające oraz lecznicze. Doskonale smakuje spożywany na surowo, ale nada także znakomitego smaku potrawie po ugotowaniu.
Jak uprawiać i pielęgnować pory?
Por to roślina dwuletnia – w pierwszym roku wytwarza jadalną cebulę i liście, natomiast w drugim tworzy baldachowaty kwiatostan, z którego po przekwitnięciu pozyskujemy nasiona.
Sadzenie
Możemy uprawiać pora z nasion, które wysiewamy wprost do gruntu na początku kwietnia. Po wzejściu pierwszych siewek przerywamy je tak, aby pozostały między nimi odstępy ok. 15 cm. Na przełomie kwietnie i maja, możemy również rozpocząć uprawę pora z rozsady. Sadzonki, które osiągną wielkość ok. 10 cm, wsadzamy do gruntu w rozstawie ok. 25 cm.
Pory dojrzewają od sierpnia, a okres ich zbioru trwa do późnej jesieni.
Stanowisko
Przed uprawą porów należy dokładnie odchwaścić oraz spulchnić glebę. Idealne będzie stanowisko słoneczne oraz przewiewne, o żyznej, próchniczej ziemi oraz odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym (ok. 5,5-6,5 pH). Ważne, aby nie sadzić ich w towarzystwie roślin większych od nich, które mogą blokować porom dostęp do światła.
Podlewanie
Por to roślina o silnym i dobrze rozbudowanym systemie korzeniowym, jednak jest on stosunkowo płytki, przez co może nie sięgać do wody zgromadzonej w głębszych warstwach gleby. Rośliny te źle tolerują suszę, dlatego należy pamiętać o systematycznym podlewaniu porów. Najlepszym sposobem będzie nawadnianie kroplowe, które szczególnie w okresie letnim, będzie równomiernie zapewniało stałą wilgotność ziemi.
Nawożenie
Do prawidłowego wzrostu pora, szczególnie potrzebne jest regularne dostarczanie dawek azotu, które powinny być dodane do gleby jeszcze przed rozsadą. Ważny jest także fosfor, który wspomaga rozwój systemu korzeniowego. Warto wspomnieć, że por jest rośliną wrażliwą na niedobory potasu, więc koniecznym jest zadbanie o odpowiednią dawkę tego minerału.
Rośliną, która w ekologiczny i efektywny sposób pomaga w uprawie pora, jest aksamitka. Sprawdzi się doskonale użyta jako naturalny, zielony nawóz, ponieważ dostarcza dużo materiału organicznego oraz wspomaga walkę z niektórymi szkodnikami, atakującymi uprawy. Ważne jest również wspieranie uprawy nawozami bogatymi w mikroskładniki, które przyspieszają wzrost pora.
Choroby i szkodniki pora
- Rdza pora – choroba, która niezwykle szybko rozwija w warunkach wysokiej wilgotności oraz umiarkowanej temperatury. Pierwszymi objawami są żółte plamy z widocznymi zarodnikami, które przekształcają się w duże, czarne skupiska, atakujące kolejne liście rośliny. Sprawdzonym i zalecanym sposobem na zwalczenie choroby, jest usunięcie oraz spalenie zainfekowanych fragmentów. Dobre efekty przynosi również głęboka orka ziemi, która uniemożliwia rozwijanie się infekcji w kolejnym sezonie uprawnym.
Ze sposobów chemicznej walki z rdzą pora najczęściej polecany jest preparat Amistar 250 SC.
- Fytoftoroza pora – atakuje liście, pokrywając je wodnistymi plamami, które z czasem zaczynają stopniowo zasychać. Występuje najczęściej na terenach nisko położonych, w których może zbierać się wilgoć. W zapobieganiu rozwijania się tej choroby ważny jest przemyślany dobór stanowiska oraz odpowiednie zmianowanie upraw.
Jeśli choroba wystąpi - porażone rośliny należy usunąć z uprawy, a pozostałe, niezainfekowane poddać opryskowi preparatem Ridomil Gold. - Miniarka porówka - niewielka muchówka, która nakłuwa liście i wypija wyciekający z nich sok. Tworzą się białe plamy, w których rozwijają się larwy, uszkadzające miękisz nawet kilku kolejnych liści. Ważne jest, aby pozbywać się, najlepiej poprzez spalanie, zainfekowanych przez szkodnika części roślin. Jednak w ten sposób nie zawsze uda się wytępić wszystkie żerujące osobniki. W takim wypadku warto zastosować oprysk insektycydami o krótkim okresie karencji. Najczęściej polecane to: Mospilan 20 SP lub Karate Zeon.
- Wyciorniastek tytoniowiec – samice składają jaja w tkance pora, z których wykluwają się larwy. Powodują powstawanie białosrebrzystych plam, które niszczą roślinę. Częste naloty z innych, dziko rosnących gatunków żywicielskich sprawiają, że bardzo trudno jest się pozbyć tego szkodnika. Kiedy zauważymy jego obecność, należy zastosować preparaty zwalczające uciążliwe insekty. W zwalczaniu tego szkodnika sprawdzą się te same środki ochrony roślin jak w przypadku miniarki.
Podczas uprawy porów ważną rolę odgrywa przede wszystkim odpowiednie zmianowanie. Musimy pamiętać, żeby unikać sadzenia po sobie kolejnych odmian roślin cebulowych. Ważne jest systematyczne podlewanie oraz odpowiednio nasłonecznione i przewiewne stanowisko. Dobrze jest zaplanować naszą uprawę w towarzystwie marchewki oraz pietruszki. Rośliny te chronią się wzajemnie przed niektórymi z występujących szkodników.
