Szpinak to niezwykle zdrowa roślina, która powinna jak najczęściej gościć w naszej diecie. Prawidłowo przygotowany jest naprawdę przepyszny, a ponadto może znacznie wzbogacić smak potrawy! Ze względu na swoje walory smakowe oraz wartość odżywczą, szpinak znalazł szerokie zastosowanie. Może być spożywany na świeżo bądź po przetworzeniu, stanowi także doskonały dodatek do makaronów, naleśników, zup, sałatek.
Szpinak pochodzi z rodziny szarłatowatych i należy do gatunku roślin jednorocznych. Jest źródłem cennych przeciwutleniaczy, tj. flawonoidy czy karotenoidy, ale również witaminy A, C, beta-karotenu, magnezu, błonnika i wielu innych substancji, korzystnie wpływających na nasze zdrowie.
Uprawa i pielęgnacja szpinaku
Szpinak najlepiej rozwija się w glebie gliniastej oraz żyznej, bogatej w składniki odżywcze. Stanowisko przygotowane pod uprawę szpinaku warto wzbogacić dużą ilością kompostu i torfu. Szpinak doskonale czuję się w miejscu mocno oświetlonym i słonecznym. Jest wyjątkowo odporny na mróz, a prawidłowo rozwinięty potrafi przetrwać nawet wyjątkowo niskie temperatury.
Szpinak zależnie od odmiany możemy siać do gruntu w trzech terminach:
- wiosną, po przeminięciu przymrozków, ale nie później, niż w drugiej połowie kwietnia
- latem, na przełomie lipca i sierpnia
- jesienią, pod koniec września
Nasiona wysiewamy na głębokość ok. 3 cm oraz w odległości ok. 20 cm. Odstęp pomiędzy kolejnymi rzędami nie powinien być mniejszy niż 30 cm. Bez większego problemu możemy również uprawiać szpinak na parapecie. Tak samo jak sadzony w ogrodzie, wymaga dobrze nasłonecznionego miejsca. Przed posadzeniem należy namoczyć nasiona przez ok. 24 godziny, dzięki czemu przyspieszymy proces ich kiełkowania.
Regularne podlewanie, odpowiednio dobrana gleba oraz doniczka, pozwolą cieszyć się obecnością szpinaku w naszej kuchni przez cały rok! Podczas prowadzenia uprawy szpinaku ważne jest utrzymanie stałej wilgotności gleby oraz regularne, ale również umiarkowane podlewanie rośliny. Warto wspomóc wzrost rośliny wieloskładnikowymi nawozami mineralnymi. Świetnie sprawdzi się nawóz ekologiczny do warzyw, którym podsypujemy okolice rośliny. W czasie wegetacji zabiegi pielęgnacyjne w uprawie szpinaku ograniczają się głównie do odchwaszczania, deszczowania i spulchniania gleby wokół roślin.
Liście szpinaku możemy uznać za gotowe do zbioru, kiedy osiągną ok. 15 cm długości. Obrywamy wtedy rozwinięte liście, aby utrzymać dalszą produkcję szpinaku lub możemy pozbyć się całej rośliny, poprzez jej całkowite wyrwanie.
Uwaga! Pod wpływem wysokiej temperatury może nastąpić kwitnienie liści – oznacza to utratę charakterystycznego smaku szpinaku, który nie nadaję się wtedy do spożycia.
Najczęściej występujące choroby i szkodniki szpinaku
Choroby szpinaku
Najczęściej atakującą szpinak chorobą jest mączniak rzekomy, który charakteryzuję się występowaniem dużych, żółtych plam pojawiających się na górnej stronie liści, które zaczynają stopniowo zamierać oraz gnić. Na spodniej stronie liścia widnieje szaro-fioletowy nalot. Grzyb z łatwością rozprzestrzenia się przenoszony przez wiatr. W ochronie szpinaku przed chorobami pochodzenia grzybowego dopuszczona jest obecnie tylko jedna grupa fungicydów, zawierająca piraklostrobinę i boskalid (Signum 33 WG).
Podczas uprawy szpinaku mogą wystąpić także inne choroby, których głównymi objawami są różnego rodzaju plamy na liściach. Szczegółowe rozpoznanie choroby zazwyczaj jest możliwe dopiero w zaawansowanej fazie choroby, na samym początku bardzo trudno rozróżnić czy jest to alternatioza szpinaku, biała rdza czy może antraknoza. Nie możemy czekać, aż choroba się rozwinie, ponieważ zniszczy cały możliwy plon, dlatego warto wtedy sięgnąć już na samym początku po odpowiednie preparaty i próbować zwalczyć patogena w zarodku. Na pierwszy ogień warto wybrać preparat ekologiczny, np. Polyversum WP lub Limocide 3w1. Takie działanie może naprawdę skutecznie pomóc w zwalczeniu choroby, warunkiem jest szybka reakcja. Jeśli choroba postępuje niezbędnym będzie oprysk mocniejszymi fungicydami, np. środkiem Switch 62,5 WG lub Amistar 250 SC.
Szkodniki szpinaku
Szpinak, ze względu na swoją dużą liściową masę zieloną, bardzo chętnie odwiedzany jest przez mszyce. Te szkodniki uwielbiają liście wielu roślin. Wysysają z nich soki i powodują ich zamieranie, a przy okazji produkują spadź, która przyciąga patogeny grzybowe. Mszyce należy bezwzględnie zwalczać. Podobnie jak w przypadku chorób najpierw warto sięgnąć po coś ekologicznego, np. wyciąg z pokrzywy lub preparat Agrocover. W przypadku dużego nasilenia zalecamy wykonać oprysk bardzo skutecznym i niezawodnym Mospilanem 20 SP.
Szkodnikiem atakującym uprawy szpinaku jest m.in. mątwik burakowy, który żeruję na korzeniach rośliny, powodując jej obsychanie oraz nieprawidłowy wzrost. Aby zapobiegać inwazji szkodników, szczególnie ważny w przypadku szpinaku jest płodozmian. Poprawne zaplanowanie w znacznym stopniu przyczynia się do utrzymania roślin w wysokiej zdrowotności, a także uniknięcia zjawiska akumulacji szkodników na uprawianym obszarze. Jeśli chodzi o zwalczanie to wygląda ono identycznie jak w przypadku mszyc.
Aby zapobiegać występowaniu niepożądanych chorób oraz szkodników należy pamiętać o odpowiednich odstępach między kolejnymi roślinami szpinaku, które zapewnią mu odpowiednią wentylację. Należy regularnie usuwać zainfekowane części roślin oraz występujące w uprawie chwasty, które mogą blokować prawidłowy rozwój systemu korzeniowego szpinaku. Odpowiednie podlewanie oraz pielęgnacja jest ważna dla pozyskania zdrowych oraz obfitych plonów.
