Winorośl jest rośliną bardzo chętnie wybieraną do uprawy w przydomowym ogrodzie głównie ze względu na owoce, które poza walorami smakowymi i odżywczymi, posiadają duże możliwości przetwórcze. W dzisiejszym artykule przybliżymy tematy związane z uprawą oraz pielęgnacją winorośli. Omówimy również choroby i szkodniki, które zagrażają roślinie.
Biorąc pod uwagę zastosowanie oraz właściwości, winorośl możemy podzielić na:
- odmiany deserowe – o niezwykle słodkich, chrupiących i delikatnych owocach,
- odmiany przerobowe (na wino) – cechują się małymi i soczystymi owocami zawierającymi duże ilości cukrów i kwasów, co doskonale sprawdza się podczas wytwarzania wina,
- odmiany ogólnoużytkowe – uprawiane przeważnie w ogrodach. Są to odmiany altanowe, przeznaczone bezpośrednio do spożycia lub na różnego rodzaju przetwory.
Uprawa winorośli
Stanowisko dla winogron
Winorośl to roślina wysoce ciepłolubna. Odpowiednie dla niej stanowisko powinno być mocno nasłonecznione oraz dokładnie osłonięte przed wiatrem. Najlepiej rozwija się i owocuje na glebie o odczynie 6,5-7,2 pH.
Dobrym miejscem na posadzenie winorośli są południowe i zachodnie ściany zabudowań, ponieważ ich nagrzewanie się w ciągu dnia, podwyższa temperaturę najbliższego otoczenia rośliny. W otwartej przestrzeni winorośl najlepiej sadzić w szpalerach skierowanych na północ lub południe.
Sadzenie winorośli
Dołek pod uprawę krzewu powinien mieć ok. 30 cm głębokości, aby odpowiednio chronić roślinę przed warunkami zewnętrznymi (szczególnie zimą). Optymalna odległość pomiędzy kolejnymi okazami to na ogół od 110 cm do 140 cm, w zależności od odmiany.
Przed posadzeniem rośliny warto wzbogacić glebę obornikiem lub kompostem oraz odpowiednio ją przekopać i odchwaścić. Po umiejscowieniu sadzonki oraz przysypaniu jej ziemią, zostawiamy wokół rośliny małe wgłębienie oraz obficie ją podlewamy.
Zabezpieczenie rośliny przed zimą
Młode okazy winorośli lub odmiany wrażliwe na niskie temperatury należy odpowiednio zabezpieczyć przed nadejściem zimy.
Zabiegi, które powinniśmy wykonać najlepiej na początku listopada, to m.in.:
- usypanie kopca z ziemi wokół bryły korzeniowej, która jest szczególnie wrażliwa na działanie mrozu,
- pędy winorośli są niezwykle elastyczne, dzięki czemu możemy delikatnie przygiąć je do ziemi i okryć je agrowłókniną
Nawożenie oraz pielęgnacja winorośli
Kluczowe dla odpowiedniego rozwoju oraz obfitego plonowania winorośli jest dostarczanie roślinie odpowiednich składników pokarmowych, tj. azot, potas, cynk, żelazo, czy wapń. Mają one bezpośredni wpływ na naturalne procesy rośliny, np. fotosyntezy czy prawidłowego dojrzewania owoców.
Wzrost krzewu możemy wspierać poprzez dodatek obornika (ze względu na dużą zawartość azotu, który w zbyt obfitych dawkach może zaszkodzić roślinie, ważne jest, aby był on przynajmniej dwuletni).
Jeżeli nie mamy dostępu do nawozów naturalnych, pomocny będzie obornik granulowany lub gotowe nawozy wieloskładnikowe, dostępne w większości sklepów ogrodniczych, które dostarczą roślinie potrzebnych substancji, np. ekologiczny naturalny nawóz do winorośli. Preparat stanowi źródło niezbędnych składników pokarmowych oraz mikroskładników, zapewniających lepsze owocowanie oraz zwiększoną odporność rośliny.
Choroby winogron
Mączniak rzekomy winorośli
Stanowi najczęściej występującą chorobę grzybową, atakującą przeważnie liście, ale również pędy i owoce. Charakteryzuję się powstawaniem żółto-brązowawych plam, które szybko się rozprzestrzeniają, szczególnie w warunkach wysokiej wilgotności. Na spodniej stronie liści możemy zauważyć również występowanie białego nalotu. Roślina zaatakowana przez grzyba nie rozwija się prawidłowo, co skutkuje obniżeniem ilości oraz jakości plonu, a nawet stopniowym obumieraniem rośliny.
Do zwalczenia choroby konieczne będzie wykonanie oprysków fungicydami, np. dedykowanym preparatem Ridomil Gold lub popularnym Miedzianem 50 WP.
Szara pleśń
Grzyb atakujący owoce, jednak nierzadko występuje na całej powierzchni rośliny. Szczególnie niebezpieczny staje się podczas wysokich temperatur oraz podwyższonej wilgotności powietrza. Owoce zaczynają gnić, na ich powierzchni pojawia się szary nalot grzybni, a na częściach zielonych plamy, które prowadzą do obsychania oraz wykruszania się tkanek rośliny.
W przypadku miękkich owoców zaatakowanych przez szarą pleśń odpowiednim rozwiązaniem jest oprysk preparatem, który ma krótki okres karencji, np. Magnicur One-Day. Jeśli owoce nie są jeszcze gotowe do zbiorów można posiłkować się innym środkiem, który równie skutecznie zwalczy chorobę, np. Topsin M 500 SC lub Switch 62,5 WG.
Antraknoza winogron
Na liściach rośliny widoczne są małe plamki, które z czasem zaczynają ciemnieć, przybierając czerwonobrązową barwę. Zainfekowane tkanki obsychają, a liście zwijają się i opadają. Choroba, w szczególnie dobrych dla niej warunkach rozwoju, może zaatakować całą powierzchnię rośliny.
Do zwalczania antraknozy warto sięgnąć po fungicydy, które zwalczają szarą pleśń i mączniaka rzekomego i stosować je naprzemiennie.
Szkodniki winogron
Przędziorki
To małe pajęczaki, które żerują na częściach zielonych rośliny. Poprzez nakłucie jej tkanek, wysysają zawarty w nich sok, co prowadzi do powstawania plam oraz obsychania liści. Ograniczenie powierzchni asymilacyjnej rośliny prowadzi do zmniejszenia owocowania oraz do nieprawidłowego rozwoju winorośli. Przędziorki są stosunkowo łatwe do zwalczania, kluczem jest wybranie odpowiedniego preparatu i prawidłowy, dokładny oprysk. Warto sięgnąć po dedykowane i sprawdzone środki ochrony roślin, np. Sanium Przędziorki lub Nissorun Strong.
Szpeciel pilśniowiec
Charakterystycznym objawem występowania roztocza jest brunatny nalot, nazywany pilśnią, na spodniej stronie liści oraz pojawienie się czerwonawych, wzdętych plam. Aby pozbyć się szpecieli z upraw winogoron należy wykonać oprysk preparatem systemicznym, który krąży w sokach rośliny i zostaje wchłonięty przez szkodniki. Tego typu środkiem jest np. Mospilan 20 SP lub Deltam.
Aby zapobiegać występowaniu chorób oraz szkodników atakujących winorośl, ważne jest odpowiednia dbałość o prawidłowy rozwój rośliny. Systematyczne odchwaszczanie gleby, usuwanie zakażonych oraz obeschniętych części rośliny, odpowiednie nawożenie potrzebnymi składnikami pokarmowymi oraz staranne przycinanie, mogą skutecznie pomóc podnieść odporność krzewu, zahamować rozwój chorób oraz ograniczyć obecność szkodników.
