Pomidory to niezwykle smaczne oraz zdrowe warzywa. Zarówno świeże, jak i przetworzone, dostarczają organizmowi niezbędnych w diecie składników odżywczych, takich jak potas czy witamina C, ale również regulują trawienie i podnoszą odporność organizmu. Dzięki ich niskiej kaloryczności doskonale sprawdzą się podczas odchudzania!
Podczas większych upraw pomidorów, doskonale sprawdzą się szklarnie, tunele foliowe oraz nasłonecznione pola uprawne, posiadające glebę żyzną, zasobną w składniki pokarmowe. Dla własnych potrzeb możemy bez problemu posadzić je również w przydomowym ogródku warzywnym, a nawet w doniczkach, ustawionych na tarasie lub balkonie. Po rozsadzeniu sadzonek należy je regularnie pielęgnować, aby ograniczyć ryzyko występowania chorób oraz działalności szkodników, które mogą z łatwością wkraść się do naszych upraw i sprawić, że plony będą znacznie mniej okazałe.
Najczęściej występujące choroby pomidorów
- Alternarioza pomidora – choroba grzybowa, chętnie atakująca rośliny z grupy psiankowatych. Pierwsze objawy możemy zaobserwować na liściach pomidora. Na ich spodniej stronie pojawiają się ciemnobrunatne plamy, które szybko się rozprzestrzeniają i stają się zauważalne również na pędach oraz ogonkach rośliny. Przy szypułce dostrzeżemy nieestetyczne, czarne plamy. Choroba powoduje stopniowe usychanie rośliny, a następnie jej obumarcie. Preparatami pomocnymi w walce z tą chorobą są Amistar 250 SC lub Signum 33 WG.
- Bakteryjna centkowatość – powoduje ją bakteria Pseudomonas syringae. Charakteryzuje się występowaniem brązowych lub czarnych plam, powodujących martwicę w liściach, łodydze oraz owocach pomidora. Bakteria z łatwością przenosi się z pomocą wiatru, opadów, a nawet podczas prac pielęgnacyjnych.
Choroby bakteryjne są bardzo trudne do opanowania i zwalczania. Można próbować rośliny chronić przez zakażeniem bakteriami wykonując opryski prewencyjne preparatami miedziowymi np. Miedzian 50 WP lub Miedzian Extra 350 SC oraz wyciągami roślinnymi, np. gnojówką z pokrzywy.
- Sucha zgnilizna pomidora – atakuje szczególnie latem, w czasie największych upałów. Wywołuję ją niedobór wapnia oraz wody. Przejawia się powstawaniem ciemnych, zapadniętych plam, które osłabiają owoc i często powodują jego opadanie. Nie jest to choroba zakaźna.
Kiedy zauważymy zmiany chorobowe, należy usunąć zainfekowane owoce, aby nie obciążały rośliny. Warto również zastosować nawożenie uzupełniające, aby dostarczyć roślinie potrzebnych składników pokarmowych. Ponadto niezbędne jest zwiększenie poziomu wilgotność gleby. - Zaraza ziemniaczana – rozwojowi choroby sprzyja wysoka wilgotność oraz bliska obecność upraw ziemniaków. Szybko rozprzestrzenia się wśród roślin, powodując ich obumieranie. Charakteryzuje się brunatnymi plamami oraz białym nalotem na spodniej stronie liści pomidora. Porażone owoce niestety nie nadają się do spożycia.
Aby zapobiegać rozwijaniu się chorób, możemy profilaktycznie zaprawiać nasiona przed wysiewem - można korzystać ze specjalnych zapraw nasiennych lub wykorzystać do tego celu mączkę bazaltową lub preparat mikrobiologiczny Polyversum WP. Ważne jest zachowanie odpowiednich odstępów między roślinami oraz unikanie moczenia liści pomidorów podczas ich podlewania, ponieważ zbierająca się wilgoć jest doskonałym miejscem do rozwoju chorób grzybowych.
W przypadku pojawienia się objawów chorobowych nieodzownym będzie zastosowanie środków ochrony roślin. Jednym z najczęściej stosowanym preparatów jest Amistar 250 SC oraz Revus 250 SC, a także bardzo skuteczny Magnicur Finito.
- Mączniak prawdziwy pomidora - jest choroba grzybową wywoływaną przez patogen o nazwie Euoidium lycopersici. O ile rzadko atakuje w Polsce uprawy polowe, to już dla upraw pod osłonami jest niezwykle groźny. Atakuje zarówno młode rośliny, jak również te już kwitnące i wydające owoce. Objawem są charakterystyczne białe plamy pokryte delikatnym, mączystym nalotem. Z czasem plamy te powiększają się, opanowując często całe liście. Choroba postępuje od dolnych partii krzaków pomidorów przemieszczając się ku górze. Poraża nie tylko liście, ale również łodygi, ogonki liściowe oraz pojawia się na zielonych otoczkach kwiatów.
Opanowane przez mączniaka prawdziwego liście zasychają. Gdy temperatura jest wysoka i towarzyszy jej umiarkowana wilgotność powietrza, to cała uprawa zostaje błyskawicznie porażona patogenem. Osłabione pomidory zaczynają zamierać. W walce z mączniakiem prawdziwym pomidora doskonale radzi sobie Scorpion 325 SC. Warunkiem jest szybka reakcja na pojawienie się choroby.
Najczęściej występujące szkodniki pomidorów
- Mszyce – pomidory są atakowane przez kilka gatunków, jednak najczęściej jest to mszyca brzoskwiniowa. Żeruję szczególnie podczas kwitnienia oraz zawiązywania pierwszych owoców pomidora. Nakłuwa tkanki rośliny i wysysa sok komórkowy, powodując jej żółknięcie i obsychanie. Wydzielana przez nią lepka spadź skutecznie oblepia roślinę, powodując zatykanie aparatów szparkowych, co prowadzi do zahamowania procesu fotosyntezy.
Żerowanie mszyc na pomidorach zwiększa ryzyko porażenia przez choroby grzybowe, dlatego tak ważne jest ich natychmiastowe zwalczanie. Mszyce łatwo zauważyć gołym okiem, jednak dla zwiększenia precyzji monitoringu warto zawiesić żółte tablice lepowe, które wyłapią latające szkodniki. Dzięki temu szybciej będziemy w stanie dostrzec szkodnika i wdrożyć zabiegi ochronne.
Sposobów walki z mszycami jest bardzo dużo, wszystko zależy od nasilenia szkodnika i fazy wzrostu rośliny. Więcej na ten temat można przeczytać - Jak zwalczać mszyce?
W przypadku pomidorów warto wykonać opryski zapobiegawcze naturalnymi preparatami, np. Pokrzywą lub środkiem Emulpar 940 EC. Natomiast jeśli szkodnik jest w dużym nasileniu koniecznym będzie zastosowanie mocniejszych preparatów, np. Mospilan 20 SP lub Karate Zeon.
- Nicienie – żerowanie nicieni jest w początkowej fazie niezauważalne. Zasiedlają one glebę, gdzie żerują na korzeniach, uszkadzając je. Korzenie takie tracą zdolność do pobierania wody i składników pokarmowych, przestają spełniać swoją funkcję. Dopiero gdy ich aktywność jest bardzo intensywna odbija się to na kondycji roślin, wówczas widzimy objawy: karłowacenie oraz więdnięcie upraw. Nicienie mogą również przenosić groźne dla roślin choroby wirusowe.
Walka z nicieniami po zauważeniu objawów jest nieskuteczna. Zabiegami, które możemy wdrożyć są prewencyjne czynności: sadzenie aksamitek, odkażanie gleby, podlewanie roślin naturalnymi preparatami odstraszającymi nicienie (np. P-Drakol lub Wrotycz). Tylko w ten sposób można uchronić pomidory przed szkodami wyrządzanym przez nicienie.
- Rolnice – to gąsienice motyli z rodziny sówkowatych. Dorosłe, latające owady składają jaja w glebie lub w roślinie, a po wykluciu się, zaczynają żerować na częściach nadziemnych rośliny. Podgryzają liście oraz łodygi, prowadząc do obumierania, a następnie do opadania całych roślin. Obecność szkodników ogranicza się poprzez zastosowanie odpowiedniego płodozmianu oraz przekopywaniu i spulchnianiu ziemi. Ważne jest, aby regularnie usuwać chwasty oraz obumarłe resztki roślin, ponieważ mogą być one żywicielem niepożądanych owadów.
Gąsienice rolnic oraz innych owadów można odławiać ręcznie, choć to mozolny proces i jest ryzyko, że nie zauważymy wszystkich osobników. Można zainstalować specjalne pułapki feromonowe, które wyłapią dorosłe owady motyli, wówczas będzie można szybko zareagować na rozwijające się larwy. Dostępny jest także mikrobiologiczny preparat Lepinox Plus, który zawiera w sobie organizmy będące pasożytem gąsienic i niszczą je od środka. Środek jest bezpieczny dla upraw, środowiska i zwierząt.
