Jabłoń (Malus Mill.) jest to rodzaj roślin wieloletnich należących do rodziny różowatych. Na świecie znanych jest około 25 gatunków dziko rosnących, z czego w Polsce znanych jest kilka z nich, głownie jako rośliny uprawne. Jabłonie uprawia się dla ich owoców jabłkowatych – zwanych potocznie jabłkami. Odmian uprawianych w Polsce jest całe mnóstwo. Różnią się od siebie wielkością, kolorem, smakiem, aromatem, poziomem słodyczy czy konsystencją. Bez wątpienia jabłko jest najbardziej popularnym owocem w Polsce i nie ma przydomowego ogródka, w którym nie rosłaby choć jedna jabłonka.
Niezależnie od tego czy zamierzamy posadzić jedno drzewko, kilka czy wielohektarowy sad zawsze oczyma wyobraźni widzimy to samo – cudowne, aromatyczne owoce, z których wyczarować można nieziemskie szarlotki, kompoty, powidła czy po prostu ten moment, gdy wyciągamy rękę, zrywamy piękny, dorodny owoc i zanurzamy w nim z przyjemnością zęby. Kochamy jabłka. Niestety jabłonie narażone są na ataki wielu szkodników i chorób. Warto wiedzieć co zagraża naszym drzewkom i jak z agresorami walczyć by doczekać obfitych zbiorów. Bardzo ważna jest systematyczna lustracja drzewek. Im szybciej zauważona choroba tym szybsza reakcja i skuteczne działanie.
Choroby jabłoni
Mączniak jabłoni
Na liściach pojawia się charakterystyczny biały, mączysty nalot. Jest to choroba grzybowa, która oprócz liści poraża również pąki, kwiaty i owoce jabłoni. Gdy pąki liściowe zostaną silnie porażone to zasychają i w kolejnym sezonie nie rozwijają się w ogóle. Tak samo młode pędy jednoroczne, gdy na ich wierzchołkach pojawia się biały nalot oznacza to zahamowanie ich wzrostu i zamarcie wierzchołków. Po jakimś czasie na nalocie zauważyć można czarne punkciki, są to zarodniki grzyba. Porażone kwiaty słabo się wykształcają i najczęściej nie zawiązują owoców. Objawem mączniaka na jabłkach są pojawiające się na skórce najpierw rdzawe plamy, które z czasem korkowacieją.
Zwalczanie mączniaka jabłoni: wszystkie porażone pędy należy wyciąć a następnie przeprowadzić oprysk: Evasiol, Topas 100 EC, Magnicur Gold 50 WG
Parch jabłoni
Choroba grzybowa, której pierwszymi objawami są oliwkowozielone plamy na liściach, które z czasem brunatnieją. Porażone liście zasychają i opadają. Zaatakowane owoce mają takie same objawy w postaci plam, poza tym są drobne i zniekształcone. Parch zimuje w opadłych liściach i tam w trakcie zimy się rozwija, by wiosną zaatakować wszystkie pobliskie drzewka.
Zwalczanie parcha jabłoni: jest to choroba trudna do zwalczenia. Gdy porażenie jest bardzo silne może dojść do konieczności wykarczowania wszystkich drzew. Dlatego ważne by stosować jesienne opryski roztworem mącznika a wiosną przed kwitnieniem np. Miedzian 50 WP.
Drobna plamistość liści jabłoni
Objawem są pojawiające się na powierzchni blaszek liściowych małe plamki o barwie brunatnej, są nieregularnie porozrzucane na całej powierzchni liści. Na nich widoczne są owocniki grzyba w postaci czarnych punkcików. Gdy porażenie jest silne liście zaczynają opadać i całe drzewo ulega osłabieniu. Traci przez to swą mrozoodporność.
Zwalczanie drobnej plamistości jabłoni: oprysk preparatem Scorpion 325 SC.
Czytaj także... Cięcie jabłoni - w jaki sposób wykonywać zabieg?
Zgorzel kory jabłoni
Na pniu i konarach pojawiają się wydłużone plamy, w konsekwencji kora brunatnieje, zaczyna się w tych miejscach zapadać i odpadać. Im mocniej porażone drzewka tym bardziej kora zaczyna obumierać, zarówno na pniu jak i na pędach. Jeśli drzewka są młode może dojść do ich całkowitego zamarcia. Choroba z czasem zaczyna dotykać owoce, pojawiają się na nich plamy gnilne.
Zwalczanie zgorzeli kory jabłoni: porażone pędy należy usunąć a wszystkie powstałe rany zasmarować maścią ogrodniczą. Zastosować oprysk Switch 62,5 WG.
Rak bakteryjny kory jabłoni
Objawy pojawiają się wiosną w postaci brunatniejących kwiatów i krótkopędów. I te i te zaczynają obumierać. Dodatkowo na pędach pojawiają się nekrotyczne plamy, które z czasem grubieją i pękają a z tych pęknięć wydobywa się wydzielina. Z zainfekowanych pędów choroba przenosi się na gałęzie i pień, powodując obumieranie kory. Choroba powoduje osłabienie drzewek, spadek ich odporności oraz zwiększa wrażliwość na przymrozki.
Zwalczanie raka bakteryjnego jabłoni: porażone pędy należy usunąć a rany zabezpieczyć maścią ogrodniczą. Stosować opryski Miedzianem 50 WP.
Gorzka zgnilizna jabłek
Choroba ta ujawnia się na dojrzałych owocach. Pojawiają się na jabłkach brunatne, gnilne plamy. Dużym problemem jest to, że choroba może ujawnić się dopiero w fazie przechowywania owoców w piwnicy czy chłodni. Wówczas na skórce pojawiają się liczne, drobne plamki, które się z czasem powiększają. Skórka w tym miejscu jest napięta i lekko zapadnięta. W miejscach plam tworzą się skupiska zarodników konidialnych, które w sprzyjających warunkach powodują kremowe wycieki. Powoli zgnilizna obejmuje miąższ owoców, który nabiera gorzkiego smaku. Choroba ta jest niezwykle groźna. Może spowodować straty w wysokości 30 do 50% przechowywanych owoców.
Zwalczanie gorzkiej zgnilizny jabłek: przez zbiorami owoców oprysk Switch 62,5 WG.
Brunatna zgnilizna drzew ziarnkowych
Choroba ta poraża głownie owoce, na których pojawiają się brunatne, gnijące plamy a na nich charakterystyczne kręgi jasnobrunatnych zarodników. Porażone jabłka w większości opadają, niektóre natomiast zasychają na drzewach stając się tzw. mumiami, w których zimuje grzyb.
Zwalczanie brunatnej zgnilizny drzew ziarnkowych: zebranie wszystkich opadłych owoców oraz mumii z drzewa i trwała utylizacja. Oprysk Miedzianem 50 WP.
Zaraza ogniowa
To najgroźniejsza choroba bakteryjna jabłoni. Zaraza poraża wszystkie naziemne części roślin, zarówno liście jak i pędy oraz kwiaty. Sprawia, że zasychają w taki sposób, że wyglądają jakby zostały popalone, stąd nazwa choroby. Pędy zasychają począwszy od wierzchołków, kora robi się spękana i zaczyna się łuszczyć i odchodzić. Młode gałązki zginają się w charakterystyczny sposób tworząc jakby laski. Zaraza ogniowa jest chorobą kwarantannową i jest bezwzględny nakaz jej zwalczania.
Zwalczanie zarazy ogniowej: porażone pędy trzeba wycinać i utylizować a rany na drzewkach zabezpieczać maścią ogrodniczą. W okresie kwitnienia zaleca się opryski Miedzianem 50 WP.
