Begonie bulwiaste - wszystko o sadzeniu, uprawie i pielęgnacji

Begonia bulwiasta (Begonia x tuberhybrida) jest tak zwaną byliną cebulową, należąca do rodziny begoniowatych. Te popularne kwiaty, powstałe w wyniku krzyżówki wielu gatunków pochodzących z Ameryki Południowej, są popularną, sezonową uprawą ogrodową, jak również chętnie sadzone są w skrzynkach na tarasach i balkonach.
Biorąc pod uwagę morfologiczne cechy begonii, można podzielić je na trzy grupy:

• Begonia bulwiasta drobnokwiatowa (Begonia x tuberhybrida multiflora)
• Begonia bulwiasta wielkokwiatowa (Begonia x tuberhybrida grandiflora)
• Begonia bulwiasta o pędach zwisłych (Begonia x tuberhybrida pendula flore pleno)

Standardowa begonia bulwiasta ma niesymetryczny, luźny pokrój w typie krzaczkowatym, osiągając około 20-30 cm wysokości. U odmiany wielko- i drobnokwiatowej łodygi są wzniesione, ale wszystkie trzy typy begonii mają łodygi mięsiste i silnie uwodnione. Begonie bulwiaste mogą być także ozdobne z liści. Te, o sercowato lancetowatym kształcie wyrastają u nasady i zazwyczaj są nierówne i mocno piłkowane, osadzone na krótkim ogonku. Blaszka jest błyszcząca, ciemnozielona i dość mięsista. Bulwy begonii, znajdujące się pod ziemią są charakterystycznie nerkowate w kształcie, są spłaszczone i mają kolor ciemnobrązowy.

Odpowiednio pielęgnowana begonia potrafi kwitnąć przez cały sezon – pierwsze kwiaty pojawiają się pod koniec wiosny i mogą utrzymywać się do późnej jesieni. Kwiaty wyrastają na całej górnej części pędu, z kątów liści. Są dość duże i występują w wielu różnych barwach i kolorach, mogą też różnić się układem płatków (pełne, półpełne, pojedyncze).

Sadzenie begonii bulwiastych - jak robić to prawidłowo?

Zdecydowanie najpopularniejszą metodą uprawy begonii są skrzynki i doniczki, chociaż coraz częściej można zauważyć ją w gruncie, jako dekoracja obrzeży ścieżek ogrodowych czy oczek wodnych.Warto pamiętać, że przy nasadzeniu w doniczce czy skrzynce, warto zapewnić solidną warstwę drenażową (np. keramzytem lub potłuczoną ceramiką).

W uprawie doniczkowej bulwy begonii można sadzić już w drugiej połowie lutego, co sprawi, że roślina zakwitnie w drugiej połowie maja lub najpóźniej na początku czerwca. Bulwy sadzi się na głębokość 5-8 cm, przy czym górna część powinna znajdować się około 2 cm pod powierzchnią ziemi. Wklęsła część bulwy powinna być skierowana do góry. Przez posadzeniem można bulwy begonii zaprawić zaprawą do cebul, co poprawi odporność roślin na choroby grzybowe i pozwoli na lepszy start wegetacji roślin.

W przypadku sadzenia bulw begonii bezpośrednio do gruntu, odpowiednim terminem będzie druga dekada maja, jednak wiąże się to z tym, że kwitnienie zacznie się nie wcześniej niż w drugiej połowie lata. Dlatego większość osób wysadzających begonie do gruntu zwykle zaopatruje się w już dojrzałe i kwitnące rośliny, które przesadza z doniczek na miejsca docelowe. Begonie w uprawie gruntowej powinny być sadzone w rozstawie ok. 20x25 cm, jednak dokładne odległości będą zależne od wielkości danej odmiany.

Wymagania i pielęgnacja begonii bulwiastej

Begonia jest rośliną stosunkowo łatwą w uprawie. Preferuje glebę żyzną i przewiewną - idealnie czuje się w standardowym podłożu torfowym dla roślin doniczkowych. Begonia drobnokwiatowa lubi stanowiska słoneczne, ale jej kuzynki, begonia wielkokwiatowa i begonia o zwisających pędach zdecydowanie bardziej wolą stanowiska półcieniste.

Begonia źle znosi suszę. Najmniejsze niedobory wody spowodują bardzo szybko więdnięcie kwiatów czy zmniejszenie mięsistości liści, a cała roślina będzie wyglądała na oklapłą. Z drugiej jednak strony warto zachować umiar w podlewaniu - begonie bulwiaste źle tolerują zalewanie korzeni. Również zraszanie liści nie jest najlepszym pomysłem w przypadku tej rośliny. Zbyt obfite podlewanie zwiększa ryzyko wystąpienia infekcji grzybowych, co może doprowadzić do gnicia bulw. Dobrym pomysłem w uprawie tych roślin jest zastosowanie hydrożelu ogrodniczego, który zmagazynuje nadmiar wody z podlewania i uwolni ją wtedy gdy w glebie będzie jej mało.

W warunkach pokojowych, gdzie temperatura oscyluje wokół 20^oC begonia może być uprawiana całorocznie. Na zewnątrz zwykle traktowana jest jako uprawa jednoroczna, chociaż można na zimę wykopać bulwy z gruntu i  po lekkim przesuszeniu i oczyszczeniu z resztek podłoża, przezimować je w pomieszczeniu o temperaturze w granicach 8-13^oC, obsypując je piaskiem lub torfem.

Nawożenie begonii bulwiastych

W okresie intensywnego wzrostu i kwitnienia dobrze jest zasilić roślinę odpowiednim nawozem. Najbardziej polecane są nawozy uniwersalne dla roślin kwitnących (np. Target Nawóz płynny do roślin kwitnących Morze Kwiatów czy Kapsułki nawozowe do roślin kwitnących Agrecol). Nawozy te zawierają mniej azotu a więcej fosforu, co sprawia, że roślina bujniej kwitnie.

Zapobiegawczo można też stosować gnojówkę z pokrzywy, która pomoże ochronić roślinę przed takimi chorobami jak plamistość liści, szara pleśń czy mączniak rzekomy, a także uchroni begonie od inwazji mszyc i przędziorków.

W uprawie balkonowej i tarasowej warto pamiętać, aby przenosić begonie w osłonięte miejsce jeśli spodziewamy się gradu albo silnej burzy, ponieważ opady mogą zniszczyć kwiaty. Z tego powodu w uprawie gruntowej warto sadzić begonie w pobliżu drzew, których gałęzie będą stanowiły naturalną barierę dla silnych opadów. Również w uprawie gruntowej warto rozważyć ściółkowanie podłoża, które będzie ograniczało odparowywanie wody i hamowało wzrost chwastów.

Rozmnażanie begonii bulwiastych

Begonię można rozmnażać zarówno generatywnie (z nasion), jak i wegetatywnie - za pomocą podziału bulw czy tworzenia sadzonek liściowych. W warunkach amatorskich drugi sposób jest zdecydowanie bardziej polecany.

W przypadku rozmnażania z nasion, należy wysiać je na wilgotne podłoże torfowe w okresie od grudnia do końca lutego. Po lekkim dociśnięciu nasion do podłoża, pojemnik należy przykryć szkłem lub folią i przechowywać w temperaturze 22-24^oC. W takich warunkach wchody pojawią się po 2-6 tygodniach. Pierwsze pikowanie należy przeprowadzić, gdy siewki mają po dwa liście właściwe, a w późniejszym okresie czynność tą należy przeprowadzić jeszcze dwukrotnie. Po upłynięciu tygodnia od pierwszego pikowania siewki można zasilić nawozem do roślin zielonych w słabym roztworze. Po około 2-3 miesiącach, gdy rośliny są już wyrośnięte, można przesadzić je do osobnych doniczek.

Rozmnażanie begonii poprzez sadzonki liściowe należy przeprowadzić wczesną wiosną lub latem, by zachować optymalne warunki dla ukorzeniania się sadzonek. Ostrym nożem należy odciąć liść i usunąć ogonek, nacinając następnie blaszkę w poprzek głównych nerwów. Liść należy umieścić spodnią stroną na wilgotnym podłożu - może to być mieszanina piasku i torfu lub wilgotna bibuła, jednocześnie za pomocą małych kamyczków dociskając miejsca cięć do podłoża. Pojemnik przykrywamy folią lub szkłem by zachować wysoką wilgotność. Małe roślinki powinny pojawić się po około 14 dniach w kątach nerwów liściowych, a po około 5 tygodniach będzie można przesadzić je do doniczek.

Najczęstszym jednak sposobem na rozmnażanie begonii jest podział bulwy, który zwykle wykonywany jest podczas wiosennego przesadzania, a bulwy zaczynają tworzyć młode pędy. Bulwę należy podzielić tak, by każda część miała przynajmniej jeden, dobrze wykształcony, zdrowy pęd. Miejsce cięcia dobrze jest zabezpieczyć środkiem grzybobójczym lub miałem węgla drzewnego, a następnie pozostawić do zaschnięcia. Bulwy z zaschniętym miejscem podziału umieszcza się następnie w doniczkach wypełnionych wilgotną mieszanką piasku i torfu, pilnując, by podłoże nie przeschło nadmiernie. Rośliny można przesadzić do doniczek docelowych, gdy z bulwy zaczną wyrastać nowe pędy.