Oczko wodne - rośliny, ryby i dodatki

Oczko wodne w ogrodzie to zwykle jego najważniejszy punkt. Jest nie tylko wisienką na ogrodowym torcie, przyciągając wzrok jako największa ogrodowa ozdoba, ale potrafi dać chłód w upalny dzień i odpoczynek zmysłom. Aby tak się stało, trzeba odpowiednio dobrać całą „otoczkę” oczka - wykończenie brzegów, dodatkowe elementy (mostki, fontanny i tym podobne) oraz, przede wszystkim - rośliny.

Rośliny do oczek wodnych

Samo oczko wodne to dopiero połowa sukcesu. Można pozostawić je bez roślin, co jest często praktykowane w ogrodach japońskich i minimalistycznych. Ale taka koncepcja sprawdza się jedynie w przypadku małych oczek. Im większa jest powierzchnia lustra wody, tym bardziej nienaturalnie będzie wyglądać oczko pozbawione roślin. Z „pustego” oczka woda paruje szybciej, a także szybciej ulega zabrudzeniu. Dlatego warto rozważyć zakup choć kilku gatunków, które nadadzą oczku odpowiednią oprawę.

Planując zakup odpowiednich roślin, warto pamiętać o tym, by zachować pewną równowagę. Oczka wodne, w których stosunek roślin wodnych do roślin nadbrzeżnych będzie mocno nierówny, nie będą wyglądały estetycznie ani naturalnie. Podczas pierwszych zakupów nie warto też przesadzać z ilością. Rośliny z czasem będą wzrastać i rozprzestrzeniać się w naturalny sposób, nie musimy więc od razu szczelnie wypełniać wszystkich miejsc.

Przeczytaj również... Oczko wodne w ogrodzie - jak je wykonać i o czym pamiętać?

Rośliny w oczku wodnym zaopatrują wodę w tlen, będąc także schronieniem dla ślimaków, płazów, zaskrońców i całej rzeszy owadów. Zacienione wnętrze zbiornika wolniej porasta glonami, a bujne pędy roślin przybrzeżnych maskują niedoskonałości brzegu.

Rośliny mogą wspomóc oczyszczanie wody w oczku i zahamować rozwój glonów. Do takich roślinnych pomocników należą:

• rdestnica kędzierzawa,
• moczarka kanadyjska,
• gałęzatka kulista,
• rogatek sztywny,
• rdest ziemnowodny.

Zakup roślin do oczka wodnego należy zaplanować według posiadanych w oczku stref

Strefa przybrzeżna, zwana bagienną, jest strefą dla roślin terenów podmokłych i bagiennych, takich, jak:

• kaczeniec,
• jeżogłówka,
• pałka wodna,
• tojeść rozesłana,
• żabieniec babka wodna,
• kosaciec żółty i japoński,
• lobelia szkarłatna.

W strefie wody płytkiej sprawdzą się:

• strzałka szerokolistna,
• jaskier wielki,
• grzybień miniaturowy.

Natomiast strefa wody głębokiej jest idealna dla:

• grążela żółtego,
• grzybieni,
• rdestnicy,
• oraz roślin podwodnych, takich, jak moczarka kanadyjska czy rogatek sztywny.

Wśród roślin pływających, które będą w całości unosiły się na powierzchni wody, z pewnością należy wymienić rzęsę wodną, salwinię pływającą czy hiacynta wodnego.

Kiedy i jak sadzić rośliny w oczku wodnym?

Sadzenie roślin w oczku wodnym można przeprowadzić zarówno przed jak i po napełnieniu zbiornika, jeśli jednak sadzimy rośliny przed zalaniem oczka wodą, należy zabezpieczyć je, szadząc w kieszeniach z agrowłókniny, wypełnionych żyznym podłożem. Jeśli z kolei sadzimy rośliny do wody, należy poczekać, aż woda będzie miała temperaturę otoczenia.

Najlepszym podłożem dla roślin jest mieszanka piachu i gliny, jednak warto dodatkowo zabezpieczyć korzenie za pomocą specjalnych koszyków, które po położeniu na miejscu dociążamy od góry żwirem, żeby zapobiec samowolnemu przemieszczaniu się roślin. Zamaskowanie pojemników z roślinami za pomocą kamieni i innych dennych ozdób z pewnością podniesie estetykę oczka wodnego.

Nasadzania najlepiej rozpocząć późną jesienią, zwłaszcza jeśli planujemy hodować również rośliny, które nie są odporne na niskie temperatury. Nad oczkiem wodnym możemy posadzić w zasadzie wszystko, co przyjdzie nam do głowy - od drzew po byliny. Ważne jest, żeby otoczenie oczka pomagało zbiornikowy wkomponować się w resztę ogrodu, dlatego warto, by chociaż część roślin miała taki sam charakter jak rośliny w pozostałej części ogrodu.

Dobierając odpowiednie nasadzenia, warto pamiętać o tym, by drzewa nie zasłaniały oczka, dlatego, jeśli sadzimy młode drzewka, warto okiem wyobraźni zobaczyć je w pełnej okazałości za kilka lat i wyobrazić sobie, jak w późniejszym czasie będą wyglądały w pobliżu naszej wodnej ozdoby ogrodu. Należy pamiętać także o tym, że w pobliżu zbiornika wodnego nawet niskie rośliny będą rozwijać się znacznie bujniej i zarastać go. Stąd może wystąpić potrzeba częstszego przycinania lub ograniczania ich rozrostu w inny sposób.

Wśród najczęściej sadzonych w pobliżu oczka drzew i krzewów możemy znaleźć żywotniki, cypryśniki, magnolie, jesiony, klony i wierzby, podczas gdy spośród bylin najchętniej wybiera się turzyce, funkie, tawułki, miskant, tojeść, pełnik chiński lub kosaciec.

Przeczytaj również... Oczko wodne - jak o nie dbać przez cały rok?

Ryby w oczku wodnym - jakie wybrać?

Na początek należy pamiętać o tym, że hodowla ryb możliwa jest jedynie w zbiorniku o odpowiednich parametrach. Według założenia, na każde 2,5 cm ryby powinno przypadać 2 cm² powierzchni lustra wody. Optymalna powierzchnia zbiornika do hodowli większości gatunków ryb ozdobnych to 15 do 20 m2.

Do oczka wodnego należy wybierać ryby, które dobrze radzą sobie w naszych warunkach klimatycznych i będą w stanie poradzić sobie w zimie. W przypadku bardziej egzotycznych ryb będzie trzeba odławiać je co jesień, by przenieść je w miejsce zimowania, co jest kłopotliwe i wymaga posiadania w domu sporego akwarium (lub kilku). Warto wybrać odmiany barwne, które będą dobrze widoczne z góry.

Wśród najczęściej wybieranych gatunków można znaleźć:

• karasie złociste osiągające około 30 cm długości, dość odporne i mało wymagające ryby. Są wszystkożerne i dobrze sobie radzą w temperaturze do 20^oC. Dzięki żywopomarańczowej barwie są nie tylko bardzo ozdobne, ale doskonale widoczne w wodzie. Kupując karasie, warto pamiętać o tym, że nie będzie możliwe trzymanie mniejszych wodnych płazów w tym samym oczku, bowiem karasie uwielbiają żabi skrzek. Z drugiej jednak strony nie trzeba będzie się martwić, że oczko wodne zamieni się w wylęgarnię komarów, ponieważ karasie lubują się w ich larwach. Można je łączyć z glonożernymi amurami białymi.
• karpie Koi - to ostatnio bardzo popularny gatunek. Występuje w wielu odmianach kolorystycznych. W rodzimej Japonii karpie Koi są symbolem szczęścia, powodzenia, męstwa i długowieczności. Te ryby mogą dożywać nawet do 70 lat, chociaż z reguły żyją 30-35 lat i mogą osiągnąć nawet do metra długości. Stąd zbiornik dla tych ryb musi być odpowiednio duży i mieć co najmniej 1,5 m głębokości
• jaź - popularny gatunek „oczkowy”, charakteryzujący się podłużnym kształtem i pomarańczowym ubarwieniem, o płetwach czerwonych u nasady, a przezroczystych mniej więcej od połowy długości. Ryby te często osiągają ponad metr długości, dlatego nadają się tylko do większych oczek.
• różanki - należące do rodziny karpiowatych, doskonałe ryby do oczka. Czują się dobrze nawet w niewielkich zbiornikach. Osiągają do 8 cm długości. Odżywiają się głównie glonami, poszukując ich na dnie oczka. Ciekawostką jest fakt, że aby różanki rozmnożyły się w oczku, potrzebna jest w nim obecność szczeżui (małży), która jest im niezbędna do złożenia jajeczek.
• słonecznica - srebrzystoszara rybka o długości 8 do 10 cm. Żywotne, przebywające w górnych warstwach wody, stąd są łatwe w obserwacji. Preferują wody bogato obsadzone roślinami i strefy kamieniste. Najlepiej czują się w ławicy, dlatego konieczny jest zakup dużej ilości tych ryb.

Należy pamiętać, że po zakupie ryb trzeba przeprowadzić ich aklimatyzację. Worek z zakupionymi rybami trzeba położyć na tafli oczka na około 15-20 minut, żeby temperatura wody w worku zrównała się z temperaturą wody w zbiorniku. Ma to na celu zapobieganie szokowi termicznemu ryb po nagłej zmianie temperatury.

Dodatki do oczka wodnego - jakie wybrać?

Żeby ogród był harmonijny i tworzył elegancką całość, oczko wodne powinno wpisywać się w jego ogólną ideę architektoniczną. W ogrodzie w stylu japońskim lub minimalistycznym świetnie sprawdzą się niewielkie zbiorniki, niezbyt gęsto obsadzone roślinnością. Z kolei ogród w stylu wiejskim będzie świetnie komponował się z oczkiem wyposażonym w bogatą florę przybrzeżną, imitującym lekko zarośnięty, leśny staw.

Sklepy ogrodnicze są obecnie pełne dodatkowych elementów, które mogą uzupełnić oczko wodne, nadając mu jeszcze bardziej indywidualny charakter. Należy jednak pamiętać, że fontanny w kształcie puchatych aniołków zupełnie nie będą pasowały do ogrodu w stylu wiejskim, a mostki i kładki sprawdzą się tylko wtedy, gdy powierzchnia ogrodu jest wystarczająca na ich jak najbardziej naturalne umiejscowienie.

I choć jedynym ograniczeniem jest tutaj wyobraźnia, to warto wziąć pod uwagę również to, że im więcej dodatkowych elementów ma oczko, tym więcej pracy czeka nas podczas zabezpieczania ich przed zimą oraz podczas wiosennego przeglądu. Wszelkie elementy drewniane wymagają regularnej konserwacji, a kamienne posążki i fontanny należy regularnie czyścić, gdyż w innym wypadku szybko pokryją się nalotem i mchem.