Chociaż tuje są uznawane za raczej odporne rośliny, może się zdarzyć, że zaczynają żółknąć i usychać. Przyczyn takich sytuacji może być kilka - od zaniedbań pielęgnacyjnych, do chorób grzybowych. Bez względu jednak na powód, warto już przy pierwszych niepokojących oznakach przyjrzeć się tujom wnikliwie, odpowiednio zdiagnozować rośliny i przedsięwziąć odpowiednie kroki, które pozwolą na uratowanie kondycji, wyglądu, a czasem nawet życia tujom.
Dlaczego tuje żółkną?
Przyczyn żółknięcia i usychania pędów tui może być kilka. Czasami, chcąc zaoszczędzić kosztów, decydujemy się na zakup tui w supermarketach, albo korzystamy z promocji, nie zastanawiając się, dlaczego cena jest tak niska.
Rośliny (nie tylko tuje) kupione po okazyjnej cenie są zazwyczaj w słabej kondycji, wynikającej głównie z zaniedbania - w supermarketach i innych wielobranżowych marketach wielkopowierzchniowych nie ma odpowiednich osób i środków, by dobrze opiekować się roślinami. Dlatego warto kupować sadzonki roślin w sprawdzonych punktach ogrodniczych czy w certyfikowanych szkółkach. Jeśli jednak pociąga nas niska cena roślin, najlepiej jest kupić te w jak najlepszym stanie wizualnym, bez przebarwień i uszkodzeń, raczej niskie i gęste, zamiast wysokich i rzadkich egzemplarzy.
Jeśli jednak tuje kupione były w sprawdzonym miejscu lub od zakupu minęło już trochę czasu i nagle zauważamy żółknące końcówki pędów, należy szukać przyczyny gdzie indziej.
Jakie są najczęstsze przyczyny usychania tui?
- NIEWŁAŚCIWE STANOWISKO
Tuje lubią stanowiska słoneczne lub nieco zacienione, ważne jednak, by były osłonięte od wiatru. W miejscu, do którego nie dociera wystarczająca ilość światła słonecznego, tuje będą rosły słabe, będą miały cienkie i wybujałe pędy i wzrośnie ryzyko wystąpienia chorób.
Równie istotne, jak światło słońca ważne jest pH gleby. Trzeba pamiętać o tym, że tuje lubią podłoże lekko kwaśne, o pH 5,5 do 5,6. W glebie o innym odczynie, korzenie rośliny nie będą w stanie prawidłowo pobierać substancji odżywczych, dlatego nawet dobrze zaopiekowana i nawieziona tuja, posadzona w podłożu o nieodpowiednim pH będzie słabła. A postępujące niedobory pokarmowe mogą objawiać się właśnie usychaniem i żółknięciem pędów, ponieważ braki pokarmowe w pierwszej kolejności będą dotykały części roślin najbardziej oddalonych od pnia. Dlatego, aby zrównoważyć braki stanowiskowe, należy odpowiednio przygotować podłoże przed posadzeniem żywotników. Jeśli pH jest zbyt wysokie (a w Polsce gleba najczęściej ma odczyn w okolicach 7 pH), należy obniżyć pH gleby, stosując domieszki torfu przed nasadzeniami oraz specjalne nawozy dla roślin kwasolubnych.
Z kolei, jeśli tuje narażone są na silne wiatry, co ma miejsce często tam, gdzie tuje stanowią część żywopłotu lub są jednostkowym egzemplarzem na większej powierzchni ogrodu, zwłaszcza młode rośliny dobrze jest osłaniać na zimę za pomocą agrowłókniny lub maty słomianej, co zapobiegnie przemarznięciu i uchroni końcówki pędów przed żółknięciem.
- NIEODPOWIEDNIA PIELĘGNACJA
Tak jak w przypadku większości roślin, ważnym czynnikiem, wpływającym na ich stan i kondycję jest regularna i prawidłowa pielęgnacja, którą można streścić w dwóch słowach - podlewanie i nawożenie. Nieprawidłowości w którymś z tych obszarów mogą prowadzić do osłabienia tui i widocznego żółknięcia, brązowienia czy wreszcie usychania, które mogą dotyczyć niewielkich, dystalnych fragmentów, ale również objąć całą roślinę.
Płytki i słabo rozgałęziony system korzeniowy żywotników sprawia, że mogą one pobierać wodę i składniki odżywcze jedynie z najpłytszych warstw podłoża. Z tego powodu nawet krótkie okresy suszy mogą spowodować niedobory wody, jeśli tuje nie będą podlewane podczas ich występowania. Z kolei na przedwiośniu tuje często dotykane są przez tak zwaną suszę fizjologiczną, gdy ogrzana i doświetlona wiosennym słońcem roślina nie może pobrać wody z gruntu, ponieważ jest on wciąż zamarznięty.
Aby zapobiec niedoborom wody, należy kierować się kilkoma prostymi zasadami:
- Tuje należy intensywnie nawadniać w czasie upałów. Podlewanie powinno być tym obfitsze im na lżejszej glebie rosną żywotniki. Gleby piaszczyste bardzo szybko przepuszczają wodę w głębsze warstwy, gdzie jest ona niedostępna dla płytko umiejscowionego systemu korzeniowego tui.
- Od końca września do pierwszych przymrozków warto regularnie i obficie nawadniać tuje, by ich pędy i gleba wokół była dobrze nawodniona, co pozwoli na zmniejszenie negatywnego wpływy fizjologicznej suszy.
- W razie potrzeby warto osłonić tuje matami cieniującymi na okres przedwiośnia, co zmniejszy ich ogrzanie promieniami słonecznymi i zmniejszy odparowywanie wody z jej tkanek.
Odpowiednie pH podłoża ma ogromne znaczenie dla prawidłowego pobierania składników odżywczych przez system korzeniowy żywotników. W podłożu o zbyt niskim pH roślina będzie miała problemy z przyswajaniem magnezu, a z kolei w glebie mocno zasadowej pobieranie żelaza będzie utrudnione. Niedobory składników odżywczych objawią się w postaci chlorozy, czyli żółknięcia igieł żywotników i w konsekwencji ich zamierania.
Niedobory magnezu będą najbardziej widoczne na starszych pędach, podczas gdy objawy braków żelaza pojawiają się na młodych przyrostach. Żółknięcie młodych pędów oraz zahamowanie wzrostu może również świadczyć o zbyt niskiej podaży azotu. Jednak nie tylko niedobory mogą prowadzić do żółknięcia igieł żywotników. Również przenawożenie może odnieść podobny skutek. Nadmiar nawozu w podłożu zwiększa jego zasolenie, a to z kolei utrudnia pobieranie wody i składników pokarmowych, co może doprowadzać do przesychania roślin, a także do niedoborów pokarmowych, pomimo nadmiaru składników w glebie.
Czytaj również... Dlaczego iglaki brązowieją po zimie?
Dlatego, aby uniknąć zarówno niedoborów, jak i nadmiaru składników odżywczych, warto postawić na nawozy naturalne. Rozrzucanie kompostu pod roślinami na wiosnę i jesień nie tylko zapewni odpowiednią dawkę składników pokarmowych tujom, ale poprawi również właściwości gleby, dostarczając materii organicznej, która buduje warstwę próchniczą gleby.
Nawożenie mineralne najlepiej jest stosować po wcześniejszym wykonaniu analizy gleby, wykazującej, który konkretnie składnik należy uzupełnić. Warto skorzystać ze specjalistycznych nawozów do tui lub nawozów dla roślin kwasolubnych, które pomagają utrzymać odpowiednie pH gleby, a dodatkowo często zawierają magnez i żelazo, zapobiegając brązowieniu igieł.
- CHOROBY GRZYBOWE
Czasem pomimo najlepszej pielęgnacji i najszczerszych intencji, igły tui brązowieją, żółkną i usychają. Jeśli wykluczone zostały przyczyny środowiskowe oraz te wynikające z niedoborów, należy wziąć pod uwagę choroby grzybowe. Wśród szeregu patogenów, można znaleźć również takie, których obecność powoduje żółknięcie i usychanie tui.
- Fytoftoroza - to groźna choroba grzybowa, która potrafi doprowadzić do wymarcia całego szpaleru drzewek. Wybuch choroby można zaobserwować zwykle na przełomie lipca i sierpnia. Najpierw pojedyncze gałązki zaczynają żółknąć, by następnie zbrązowieć i uschnąć. Choroba atakuje najpierw pędy zlokalizowane tuż nad ziemią, a nie niepokojona wkrótce obejmuje całą roślinę, oraz może zaatakować rośliny rosnące w pobliżu.
Aby poprawnie zdiagnozować fytoftorozę, należy zeskrobać wierzchnią warstwę kory, pod którą będzie widoczne zbrunatnienie tkanek. Charakterystycznym objawem są również czerwone przebarwienia na przekroju poprzecznym pnia, które tworzą tkanki przerośnięte grzybnią.
Fytoftoroza jest chorobą, do której zwalczania należy przystąpić natychmiast, wykorzystując odpowiednie środki ochrony roślin (np. Substral Grzybobójczy dla Iglaków lub Proplant 722 SL). Uszkodzone fragmenty roślin lub martwe rośliny należy usunąć i spalić, a glebę, w której rosła zakażona tuja odkazić przez podlewanie specjalnym środkiem (np. Magnicur Energy 840 SL). - Szara pleśń - choroba ta atakuje przede wszystkim rośliny uprawiane w złych warunkach - w niedoborach światła czy przy nadmiarze wilgoci w podłożu lub powietrzu. Początkowo na łuskach żywotniku widoczne są wodniste plamy, które następnie brązowieją, a następnie zamierają. Przy dużym nasileniu choroby na tujach widoczny jest szary, pylisty nalot. Mocno zaatakowane fragmenty należy usunąć, a roślinę wraz z sąsiednimi okazami potraktować fungicydem (np. Saprol lub Switch 62,5 WG).
Chorobom grzybowym można przeciwdziałać, dbając o jak najlepsze warunki uprawy tui i pilnując, by rośliny uprawiane w żywopłotach nie rosły zbyt gęsto - rzadsze nasadzenia zapobiegną szybkiemu rozprzestrzenianiu się choroby.
Jak widać tuje, choć są roślinami ogólnie nietrudnymi w uprawie, mają swoje wymagania, które należy spełnić, by uniknąć rozczarowań związanych z uprawą. Jednak mimo to, są to wdzięczne i ozdobne rośliny, których zalety sprawiają, że warto mieć je w ogrodzie.
