Gotowe podłoża ogrodnicze – na co zwracać uwagę przy wyborze?

Odpowiednie podłoże to jedno z podstawowych wymagań roślin, bez względu na to, czy uprawiane są w doniczce na parapecie, w tarasowym pojemniku, podwyższonej grządce czy wprost na gruncie. Zanim sięgnie się po nasiona, sadzonki lub zaplanuje przesadzanie domowych roślin, warto zaopatrzyć się w odpowiednie podłoże. Które wybrać?

Dlaczego podłoże jest ważne?

Gleba stanowi rezerwuar substancji odżywczych dla roślin. To od jej struktury i jakości zależy, czy rośliny będą prawidłowo pobierać pożywienie, a co za tym idzie, czy będą się prawidłowo rozwijać. To bezpośrednio od gleby zależą takie czynniki jak:

• ogólny wygląd uprawianych roślin – istotny zwłaszcza w wypadku roślin ozdobnych. Idealne podłoże zapewnia nie tylko odpowiednią ilość składników pokarmowych, ale również odpowiednie pH czy poziom wilgotności;
• plenność – bogata, żyzna gleba dostosowana do potrzeb roślin gwarantuje wysokie plony;
• odporność – odpowiednia nie tylko pod względem żyzności, ale również pod względem struktury gleba umożliwi roślinom prawidłowy rozwój korzeni. A to właśnie za ich sprawą pokarm jest pobierany z gleby, by móc być przetransportowanym do najdalszej roślinnej komórki. Im lepsza bryła korzeniowa, tym roślina jest mocniejsza i zdrowsza, a to pomaga jej przeciwstawiać się patogenom i szkodnikom.

Trzeba jednak pamiętać, że nie ma gleby, która byłaby odpowiednia dla każdego typu rośliny. W zależności od swojego pochodzenia zapotrzebowanie glebowe uprawianych roślin może być diametralnie różne.

Przeczytaj również... Azot, potas, fosfor dla roślin - za co odpowiadają i jak je dostarczać?

Na co zwrócić uwagę podczas wyboru podłoża?

W sklepach ogrodniczych można znaleźć zatrzęsienie rodzajów podłoża – zarówno do uprawy kwiatów doniczkowych, warzyw, ziół czy ziemi ogrodowej. Co trzeba sprawdzić przed dokonaniem wyboru?

• skład – podłoże ogrodnicze to nigdy nie jest sama ziemia. W zależności od konkretnego rodzaju podłoża mogą znaleźć się w nim najróżniejsze dodatki. Mają one za zadanie np. zwiększyć przepuszczalność lub zmienić kwasowość. Inne z kolei od razu zawierają dodatek nawozów lub np. hydrożel. Ważne jest, aby skład był jak najbardziej naturalny. Dodatkowo im będzie on prostszy, tym do większej ilości roślin będzie można go zużyć, zmieniając jedynie delikatnie właściwości gleby pod kątem konkretnej rośliny, mieszając z innymi rodzajami podłoża;
• pH (odczyn) – ziemia workowana ma określone pH, którego wartość jest niezmiernie istotna dla umieszczanych w niej roślin. Jeśli pH będzie poza zakresem tolerowanym przez roślinę, nie będzie ona pobierała wystarczającej ilości składników pokarmowych nawet z najżyźniejszego podłoża, a co za tym idzie, nie będzie rosła lub całkowicie obumrze. Konkretne pH trzeba zatem dobrać indywidualnie do rośliny;
• użytkowość – najczęściej kupowaną jest zdecydowanie ziemia uniwersalna, ale w ofercie producentów ogrodniczych można spotkać gotowe podłoża dla niemal każdego typu roślin. To pozwala na uzyskanie satysfakcjonującej uprawy nawet początkującym ogrodnikom, których poziom wiedzy jest jeszcze zbyt mały na to, by sami mogli tworzyć odpowiednie podłoża;
• producent – warto oprzeć się na produktach znanych i renomowanych firm. Wieloletnia obecność danej marki na rynku jest gwarantem wysokiej jakości produktów. Z tego powodu nie warto stawiać na tańsze podłoża niewiadomego pochodzenia.

Typy podłoży ogrodniczych

Z pewnością najpopularniejszym rodzajem podłoża jest ziemia uniwersalna. To najbardziej wszechstronne podłoże, które nie tylko spełnia potrzeby mniej wymagających roślin, ale do tego stanowi świetną bazę do tworzenia podłoży specjalistycznych. Podłoża te są zasobne we wszelkie potrzebne składniki pokarmowe, są przepuszczalne i lekkie, ale jednocześnie dobrze zachowują wilgoć. W zależności od domieszki torfu można spotkać podłoża uniwersalne o różnej kwasowości.

Podłoże to można wykorzystać w domu, na tarasie i w ogrodzie, sprawdzi się również w uprawie warzyw czy ziół. Bez względu na to, czy mamy do czynienia z przesadzaniem starszej rośliny, młodą sadzonką czy nasionami – dla znacznej większości roślin podłoże uniwersalne będzie w zupełności wystarczające.

Pozostałe podłoża zostały podzielone względem przeznaczenia. Najczęściej można spotkać gotowe podłoża:

• dla kwiatów – mieszanka dla kwiatów kwitnących zawiera spore ilości kompostu na bazie ziemi liściowej lub kory drzewnej, torfu wysokiego, obornika i dodatek nawozów. Są przeznaczone dla większości roślin doniczkowych, a ich skład wpływa korzystnie na kwitnienie;
• dla palm, dracen, juk i fikusów – to specjalistyczne, wieloskładnikowe mieszanki zawierające perlit dla zwiększenia przepuszczalności i lepszego odprowadzania wody z okolic korzeni. Sprawdza się nie tylko w uprawie wymienionych gatunków, ale również dla większości doniczkowych roślin ozdobnych z liści, które lubią optymalne pH (np. zamiokulkasy, paprocie czy monstery);
• dla sukulentów i kaktusów – bardzo lekkie podłoże oparte na mieszance ziemi z piaskiem i wermikulitem. Taka konsystencja pozwala utrzymać optymalne napowietrzenie bryły korzeniowej i utrzymać prawidłową dla tych roślin wilgotność podłoża;
• dla roślin kwaśnolubnych – główną cechą tego podłoża jest odpowiednie pH. Składa się ono z ziemi wymieszanej  z przekompostowaną korą sosnową i torfami, dzięki czemu jej pH utrzymuje się na poziomie 3,5 – 4,5. Konieczna w uprawie wrzośców, azalii, różaneczników czy borówek;
• dla storczyków – orchidee mają bardzo specyficzne wymagania, jeśli chodzi o glebę. Potrzebują wyjątkowo przepuszczalnego podłoża, które pozwoli na odpowiednie napowietrzenie korzeni. Podłoże dla storczyków składa się z wyselekcjonowanego torfu włóknistego, kory sosnowej, chipsów kokosowych i keramzytu. W ten sposób pomaga w doniczce stworzyć warunki jak najbardziej zbliżone do naturalnych.

Przeczytaj także... Czym jest poplon i dlaczego warto stosować go w ogrodzie?

Podłoża beztorfowe

Ostatnio na półkach sklepowych coraz częściej można spotkać podłoże niezawierające torfu. Ze względu na coraz mocniejsze eksploatowanie torfowisk, wielu producentów ogrodniczych zwraca się ku znacznie bardziej ekologicznej formie podłoży ogrodniczych, jakimi są mieszanki pozbawione torfu. Co zatem zastępuje torf w podłożach, które go nie zawierają?

• włókna drzewne – mają właściwości zbliżone do torfu, a przy tym są materiałem, który w przyrodzie szybko się odnawia, przez co znacznie bardziej ekologicznym. Mają dużą pojemność powietrzną, dobrze przepuszczają wodę, a przy tym nie są zasolone i charakteryzuje je brak zanieczyszczeń. Pozyskuje się je w procesie termiczno-mechanicznej obróbki zrębków drzew iglastych. Dodane do podłoża poprawiają właściwości wodne i strukturę gleby, utrudniając rozwój chwastów i zapobiegając przemarzaniu oraz wysychaniu gleby.
• kompost – odpowiednio wyselekcjonowany kompost jest magazynem substancji odżywczych i znacząco poprawia strukturę podłoża. Dodatkowo dzięki zawartości znacznej ilości pozytywnych mikroorganizmów glebowych jest też stałym źródłem humusu, który jest łatwo dostępny dla korzeni roślin;
• chipsy kokosowe – od dawna stosowane w podłożach specjalistycznych (np. dla storczyków), są po prostu zrębkami łupiny orzecha kokosowego, które w zależności od frakcji mogą mieć od 6 do 25 mm średnicy. Znacznie poprawiają właściwości powietrzno – wodne podłoża.

Podłoża beztorfowe charakteryzują się również obecnością licznych dodatków, które mają za zadanie spełnić wszystkie zadania, które wcześniej należały do torfu właśnie. Takie podłoża często wzbogacone są dodatkowo nawozami, nawilżaczami czy materiałami magazynującymi, takimi jak glinka.

Okazuje się, że podłoża beztorfowe świetnie sprawdzają się w uprawie znacznej większości roślin. Włókna drzewne i zrębki kokosowe zapewniają dobrą, gruzełkowatą strukturę gleby, która umożliwia prawidłowy rozwój bryły korzeniowej, a dodatek kompostu i nawozów sprawia, że podłoże wyjaławia się znacznie wolniej, niż miało to miejsce w przypadku podłoży z dodatkiem torfu, który w gruncie rzeczy jest materiałem dość ubogim w składniki odżywcze.