Czym jest poplon i dlaczego warto stosować go w ogrodzie?

Choć ekologia jest dzisiaj uznana za modną, i oczywiście dobrą metodę uprawy, to praktyki ekologiczne są niemal tak stare, jak ludzkość i historia rolnictwa. Zasiew poplonu jest jedną z takich praktyk, która wciąż króluje w gospodarstwach typowo rolniczych, a ostatnio zdobywa również przydomowe warzywniaki i ogródki działkowe. Jaki wpływ ma poplon na przyszłoroczne zbiory i jaki typ najlepszy jest w warzywnej, przydomowej uprawie?

Co to jest poplon?

Poplon, zwany też zielonym nawozem, to zasiew wykonywany nie po to, by uzyskać z niego plony, ale po to, aby użyźnił on glebę. Zasiewy na poplon są wykonywane po zbiorach. Masa zielona, która wyrasta z zasianych roślin ma wzbogacić glebę w azot. Rozkład zielonych roślin użyźnia glebę i zwiększa w niej zawartość składników odżywczych, poprawiając również jej ogólną strukturę, dzięki temu. Mówiąc skrótowo - z poplonu ma szansę powstać dodatkowa warstwa próchnicza gleby.

Użyźnianie poplonem to sposób prosty, tani i zdrowy, stąd niegasnąca popularność poplonu w gospodarstwach rolniczych i to nawet przy tak dużym wyborze nawozów sztucznych. Poplon stosuje się od tysięcy lat, w zasadzie od momentu, gdy koczowniczy tryb życia ludzi zmienił się w tryb osiadły i zauważono spadek jakości gleby i ich postępujące jałowienie.

Stosowanie poplonu nie tylko wpływa korzystnie na żyzność podłoża, sprawia również, że lepiej chłonie ono wodę, która nie jest z niego tak szybko wypłukiwana, co chroni glebę przed nadmiernym wysuszeniem, a do tego sprzyja zwiększeniu warstwy próchniczej i ogranicza rozrost chwastów. Stosowanie zielonego nawozu zmienia również zasolenie gleby oraz stężenie innych szkodliwych substancji, poprawiając przy tym jej mikrobiologiczną aktywność.

Kiedy i jak wysiać po plon na nawóz zielony?

W rolnictwie stosuje się zwykle dwie pory wysiewu poplonu:

• poplon letni, wysiewany w lipcu i sierpniu, który na jesień zostaje przekopany (zaorany)
• poplon ozimy, wysiewany na jesień, a przeorany na wiosnę, już po wschodzie wysianych roślin.

Czasem stosuje się praktykę zwaną mulczowaniem - polega ona na pozostawieniu wysianego latem poplonu aż do wiosny następnego roku, kiedy to ścina się i rozdrabnia rosnące rośliny, a następnie przekopuje z glebą.

Poplon letni - co, kiedy i jak siać?

W ogródkach przydomowych najczęściej stosuje się poplon letni, wysiewając nasiona po ostatnich zbiorach danego gatunku. Najlepiej jednak wysiew przeprowadzić do końca lipca lub połowy sierpnia - po zbiorze wczesnych warzyw. Podobnie jak pod uprawę warzywną, także pod poplon gleba powinna być odpowiednio przygotowana. Powinna zostać odchwaszczona, nie może być zbrylona ani twarda. Dopiero na przygotowanej glebie można zasiać rośliny na poplon.

Na poplon letni w ogródkach przydomowych świetnie nadają się takie rośliny, jak:

• łubin wąskolistny
• gorczyca;
• rzepak (jary i ozimy);
• wyka (jara i ozima);
• facelia;
• rzodkiew oleista;
• peluszka (groch pastewny).

Rośliny należy dobrać do rodzaju gleby:

• gleby lekkie: łubin żółty, seradela, wyka kosmata (ozima), facelia, gorczyca;
• gleby średnie: łubin żółty i wąskolistny, peluszka, wyka kosmata;
• gleby ciężkie: bobik, peluszka, wyka siewna, rzepak jary i ozimy.

Dzięki obecności rosnącego poplonu gleba będzie odpowiednio zabezpieczona przed wpływem późnoletniego słońca, jak również przed jesiennymi deszczami. Pod koniec jesieni należy przekopać ogródek. Najpierw rosnący poplon należy ściąć na wysokość około 20-25 cm, składając górną część na kompost. Następnie warto na zielony nawóz rozrzucić obornik lub przerobiony kompost i wreszcie przekopać cały ogródek.

Aby zielony nawóz mógł dotrzeć do głębszych warstw gleby, głębokość przekopywania powinna wynosić co najmniej 20 cm. Bardzo ważne jest, żeby rośliny przyciąć i przekopać, zanim przekwitną i zaowocują, ponieważ w trakcie owocowania dodatkowo zubożą glebę, pobierając z niej składniki odżywcze potrzebne do wytworzenia owoców.

Przeczytaj również... Ekologiczne nawożenie i opryski - najpopularniejsze metody i preparaty

Poplon ozimy - kiedy, co i jak siać?

W przypadku późnych warzyw, które nie będą zebrane w czasie wysiewu letniego poplonu można zastosować poplon ozimy. Z końcem września, a najpóźniej na początku października, na przygotowanej pod zasiew glebie należy wysiać:

• rzepak ozimy;
• żyto ozime;
• wykę ozimą;
• rzepik ozimy.

Do przekopania przystępujemy wtedy wiosną. Często nie trzeba przycinać rosnącego poplonu i można przekopywać ogród z pominięciem tej czynności.

Poplon - najlepszy na gleby bardzo lekkie i jałowe

Gleby bardzo jałowe, które do tego można niemal przesypywać przez sitko, mają to do siebie, że nie zwiększą zbytnio swojej żyzności nawet po zastosowaniu najlepszego, sztucznego nawozu. Lekka struktura gleby sprawia bowiem, że składniki odżywcze dostarczone w nawozach są wypłukiwane do głębszych warstw, które są niedostępne dla korzeni jednorocznych roślin. W przypadku takich gleb z pomocą przychodzi właśnie poplon, który już po pierwszym zastosowanie poprawi strukturę takiej gleby, a przy regularnym zasiewie znacząco podniesie zarówno jej żyzność, jak i właściwości.

Czytaj także... Rodzaje oborników i ich zastosowanie