Zielony nawóz – jakie rośliny wybrać? (6 gatunków)

Zielony nawóz zyskuje na popularności z kilku powodów. Po pierwsze, rośnie świadomość znaczenia ekologicznych rozwiązań w ogrodzie, w tym nawozów i środków ochrony roślin, które odgrywają kluczową rolę. Po drugie, właściciele nawet niewielkich ogrodów coraz chętniej decydują się na hobbystyczną uprawę roślin. I po trzecie, zielony nawóz można wyprodukować szybko i niewielkim kosztem. Jakie rośliny do tego celu nadają się najlepiej?

Zielony nawóz – czym jest?

Zielony nawóz to świeża masa roślinna, którą wprowadza się do gleby w celu poprawy jej żyzności oraz stosunków wodno-powietrznych. Rozkładająca się materia organiczna zwiększa aktywność mikrobiologiczną gleby, tworząc sprzyjające warunki dla rozwoju systemu korzeniowego roślin.

Co daje zielony nawóz?

1. Poprawa struktury gleby: zielony nawóz znacząco poprawia strukturę gleby, co jest szczególnie widoczne na glebach piaszczystych i gliniastych. W przypadku gleb piaszczystych działa jak magazyn wody, ograniczając jej nadmierne odparowywanie oraz wsiąkanie w głębsze warstwy. Na glebach gliniastych zielony nawóz rozluźnia zbitą strukturę, co ułatwia ukorzenianie się roślin.
2. Zmniejszenie zachwaszczenia: rośliny stosowane jako zielony nawóz rosną intensywnie i często mocno zadarniają podłoże, ograniczając rozwój chwastów. Blokując dostęp światła do ich siewek, osłabiają je, co prowadzi do ich obumierania.
3. Zwiększenie aktywności mikrobiologicznej: dobra jakość gleby zależy nie tylko od jej przepuszczalności, ale także od różnorodności żyjących w niej bakterii, grzybów i innych mikroorganizmów. Odpowiednia proporcja pożytecznych mikroorganizmów wspiera wzrost i odporność roślin.
4. Ograniczenie erozji gleby: intensywne opady deszczu mogą prowadzić do wymywania składników pokarmowych z gleby. Rośliny stosowane na zielony nawóz mają silnie rozwinięty system korzeniowy, który zapobiega utracie cennych substancji.
5. Wzbogacenie gleby w azot: zielony nawóz składa się głównie z roślin bobowatych, które, żyjąc w symbiozie z bakteriami brodawkowatymi, wiążą azot z atmosfery. Gdy te rośliny obumierają, materia organiczna rozkłada się, a azot zostaje uwolniony do gleby.

Dowiedz się więcej o poplonie z artykułu: Czym jest poplon i dlaczego warto stosować go w ogrodzie?

Zielony nawóz na wiosnę

Wiosna to czas intensywnego wzrostu roślin, dlatego gleba powinna być bogata przede wszystkim w azot. Wiosenne zielone nawożenie najlepiej przeprowadzać z użyciem roślin bobowatych, takich jak koniczyna, łubin żółty (Lupinus luteus), bobik (Vicia faba), peluszka (Pisum sativum) oraz wyka siewna (Vicia sativa).

Zielony nawóz na jesień

Jesienią można wykorzystać wiele gatunków roślin, ponieważ kończy się sezon na uprawę warzyw. Oprócz roślin stosowanych wiosną nadają się także wyka kosmata (Vicia villosa), facelia błękitna (Phacelia tanacetifolia) oraz gorczyca biała (Sinapis alba).

Co posiać na zielony nawóz? (LISTA)

1. Gorczyca biała (Sinapis alba): Najpopularniejsza roślina stosowana na zielony nawóz w ogrodach warzywnych, ze względu na łatwość i wygodę uprawy. Wysiew gorczycy przeprowadza się od lipca do września. Roślina ta wytwarza dużo zielonej masy, poprawia stan fitosanitarny gleby i szybko mineralizuje. Jest skuteczna na wszystkich rodzajach gleb.
2. Facelia błękitna (Phacelia tanacetifolia): Ceniona za wysoką miododajność, facelia może być wysiewana od marca do sierpnia. Wytwarza dużo zielonej masy i znacząco hamuje rozwój chwastów. Ze względu na krótki okres wegetacji, może być wysiewana w różnych terminach.
3. Łubin żółty (Lupinus luteus): Dzięki bardzo rozbudowanemu systemowi korzeniowemu łubin żółty doskonale rozluźnia glebę i wspomaga migrację składników mineralnych. Roślina ta dostarcza azotu, a jej wysiew można przeprowadzać od kwietnia do września.
4. Bobik (Vicia faba): Nadaje się do wysiewu od wczesnej wiosny do końca kwietnia, ale dobrze rośnie również latem. Może być sposobem na zagospodarowanie wolnego miejsca po zebranych wcześniej warzywach. Świetnie sprawdza się na glebach ciężkich, które dobrze utrzymują wilgoć. Bobik rośnie szybko, ogranicza rozwój chwastów i użyźnia glebę.
5. Peluszka (Pisum sativum): Dostarcza azotu i fosforu, a przy tym jest bardzo odporna na niskie temperatury. Wysiew przeprowadza się od marca, ponieważ roślina do kiełkowania wymaga niskich temperatur. Najlepiej sprawdza się na glebach średnio ciężkich.
6. Wyka siewna (Vicia sativa): Nadaje się do uprawy na każdej glebie i można ją wysiewać od wiosny do jesieni. Przede wszystkim wzbogaca glebę w azot.

Niewidzialne związki w glebie. Czym są? Sprawdź nasz artykuł: Mikoryzy - czy warto stosować je w ogrodzie?

Czym się kierować przy wyborze roślin na zielony nawóz?

Wybierając rośliny na zielony nawóz, warto kierować się przede wszystkim ich zdolnością do wzbogacania gleby w azot. Rośliny z rodziny bobowatych są tu najcenniejsze. W przypadku gleb zbitych najlepszym wyborem będą gatunki o rozbudowanym systemie korzeniowym, który rozluźni bryły i poprawi migrację składników w głębsze warstwy gleby. Ważna jest także wielkość roślin – na niewielkich powierzchniach, takich jak podwyższone grządki, lepiej sprawdzą się mniejsze gatunki, które nie będą wychylać się poza granice grządki.

Zawsze warto dobrze poznać właściwości gleby, na której uprawiane są warzywa, i na tej podstawie wybierać konkretne gatunki roślin na zielony nawóz.