Samodzielna uprawa warzyw i kwiatów z nasion może być źródłem ogromnej radości i satysfakcji. Zwłaszcza przydomowa uprawa warzyw zyskuje ostatnimi laty na popularności – nic dziwnego. Domowe uprawy są znacznie zdrowsze i często smaczniejsze niż warzywa kupione nawet w najlepszym, najbardziej ekologicznym sklepie. A do tego znacznie tańsze.
By zacząć uprawiać własne warzywa i kwiaty z nasion, należy jednak zaopatrzyć się w pewne konieczne utensylia, oraz posiąść minimum wiedzy. W naszym praktycznym poradniku znajdują się proste wskazówki, dzięki którym nawet bardzo początkujący ogrodnik będzie mógł być zadowolony ze swoich plonów.
Dlaczego warto uprawiać warzywa i kwiaty z nasion?
Uprawa własnych roślin już od nasionka przynosi nie tylko mnóstwo satysfakcji, ale, w przypadku warzyw, pozwala na uzyskanie naturalnych, zdrowych plonów. Taka uprawa to także ogromna oszczędność – jedna paczka nasion może zamienić się w plon lub kwiaty warte od kilkudziesięciu do nawet kilkuset złotych. Samodzielna uprawa może również znacznie wydłużyć okres, w którym można tanio zaopatrywać się w warzywa czy zioła – sporą część z nich można uprawiać w domu przez cały rok, co pozwoli na urozmaicenie diety i wzbogacenie jej w cenne witaminy i minerały.
Jak zacząć samodzielną uprawę?
Kiełkująca, a potem zdrowo rosnąca roślina daje spore pole do obserwacji, a uprawa może wkrótce przerodzić się w prawdziwe hobby. Może być nadzieją na oddech w ciągu zabieganego dnia, dobrą lekcją biologii dla dzieci czy rozrywką dla osób starszych. Jeśli to pierwsza przygoda z siewem, warto podjąć odpowiednie kroki, by uprawa przebiegła bez problemów i była źródłem satysfakcji:
- wybierz typ upraw – kluczowa jest przestrzeń, jaką dysponujemy. O ile w uprawie kwiatów chodzi tylko o odpowiednie stanowisko dla dorosłej rośliny, o tyle w przypadku warzyw dostępna przestrzeń ma ogromne znaczenie. Należy wybrać, czy będziemy uprawiać warzywa wyłącznie na parapecie, czy może przeznaczymy część balkonu lub tarasu na pojemniki, czy podwyższone grządki, a może zamienimy część ogrodu w zagony warzywne?
- poznaj potrzeby roślin – wybierz takie, którym jesteś w stanie zapewnić jak najlepsze warunki i które nie mają zbyt dużych wymagań. Na początku swojej przygody nie warto brać się „z motyką na księżyc”, wybierając trudne w uprawie rośliny, bo wyższe prawdopodobieństwo niepowodzenia może skutecznie zniechęcić do dalszych prób
- zaopatrz się w potrzebne akcesoria – zarówno w uprawie doniczkowej, pojemnikowej, jak i na gruncie przydatne będą pewne utensylia, które warto mieć. Ułatwiają i przyspieszają one pracę, pomagając osiągnąć upragniony efekt
Uprawa warzyw z nasion – krok po kroku
Rozpoczynając uprawę warzyw, należy poważnie zastanowić się nad podstawowym aspektem – czy będziemy wysiewać nasiona wprost do gruntu, czy zaczniemy od produkcji rozsady w domowym zaciszu. Oba te sposoby mają swoje zalety i wady, dlatego warto się nad nimi spokojnie zastanowić.
Jak przygotować rozsadę?
Wcześniejszy wysiew nasion na rozsadę pozwala na szybsze uzyskanie plonów. Nie trzeba czekać wysiewem na odpowiednie warunki pogodowe ani obawiać się nagłych wiosennych przymrozków, ponieważ nasiona będą kiełkowały w temperaturze pokojowej, bez negatywnego wpływy warunków atmosferycznych. Do momentu przesadzenia na stałe miejsce można na bieżąco kontrolować temperaturę i wilgotność, w jakiej rozwijają się przyszłe sadzonki.
Najczęściej odpada również konieczność przerywania wschodów, dzięki sianiu do małych pojemniczków lub wielodoniczek.
Dla jakich warzyw najczęściej przygotowujemy rozsadę:
- dla warzyw ciepłolubnych, potrzebujących wysokich temperatur do kiełkowania i wzrostu (arbuz, melon, papryka, pomidor, oberżyna)
- dla warzyw rosnących bardzo wolno po wschodach (kapusta, kalarepa, brokuł, kalafior)
- dla warzyw, które mają bardzo długi czas kiełkowania (seler, karczoch, szpinak)
- dla osiągnięcia wcześniejszych plonów, niż miałoby to miejsce w przypadku siewu do gruntu
Aby produkcja rozsady przebiegła pomyślnie i zaowocowała dorodnymi, zdrowymi sadzonkami, należy odpowiednio się do niej przygotować. Co będzie potrzebne?
- podłoże – wystarczy zmieszać torf z piaskiem lub zakupić gotowe podłoże do rozsady. Gotowa mieszanka ze sklepu jest dodatkowo wzbogacona o substancje odżywcze, które będą odżywiały kiełkującą roślinę
- pojemniki – rozsadę można przy gotować zasadniczo we wszystkim. Od balkonowych skrzynek po pudełka po jogurtach. Najchętniej wybierane są wielodoniczki, które bardzo ułatwiają prowadzenie i doglądanie rozsady. Dużą popularnością cieszą się też niewielkie doniczki torfowe, które można później zasadzić wraz z sadzonką
- miejsce do produkcji rozsady – powinno być jasne i przewiewne, jednak należy unikać zarówno pełnego nasłonecznienia, jak i przeciągów. Trzeba pamiętać również, o zapewnieniu stałej temperatury zarówno przed wschodami, jak i po wykiełkowaniu. Wybierając miejsce dla konkretnej rośliny, trzeba zapoznać się z jednostkowymi potrzebami danego gatunku
Na 10-14 dni przed sadzeniem na miejsce docelowe, należy rozpocząć hartowanie roślin. Pozwoli to stopniowo przyzwyczaić je do warunków panujących na zewnątrz, dzięki czemu przetrwają sadzenie w najlepszej, możliwej kondycji. Aby zahartować rozsadę, należy ograniczyć podlewanie i obniżyć temperaturę w pomieszczeniu. Można również, jeśli dni są już ciepłe, wystawiać rozsadę na zewnątrz, by na noc przenosić ją znów do pomieszczenia.
Przeczytaj również... Hartowanie roślin. Co to jest i jak hartujemy rośliny?
Wysiew bezpośrednio do gruntu – krok po kroku
Wiele gatunków warzyw można wysiewać wprost do gruntu, ponieważ są one odporne na wczesnowiosenne chłody, lub ich okres wegetacji jest stosunkowo krótki. Do takich warzyw należą na przykład rzodkiewka, pietruszka, wczesna marchew i niektóre odmiany wczesnej sałaty. Większość z nich wysiewa się zwykle pod koniec marca lub z początkiem kwietnia, ale jeśli do dyspozycji mamy inspekt, szklarnię lub tunel foliowy, można wysiewać je nawet w lutym – w zależności od gatunkowych predyspozycji i konkretnych odmian.
Warzywa do gruntu można wysiewać nie tylko w przypadku posiadania wielkiego ogrodu. Coraz częstszym sposobem na wygospodarowanie dodatkowego miejsca na uprawę warzywną jest zastosowanie podwyższonych grządek, które świetnie sprawdzają się także tak, gdzie ogród jest minimalny lub nie ma go wcale – na balkonach i tarasach.
Jak z sukcesem wysiewać warzywa do gruntu?
Przygotuj podłoże – o ile w przypadku podwyższonych grządek wystarczy tylko nasypać odpowiedniej ziemi do pojemników, o tyle, gdy w grę wchodzi uprawa stricte gruntowa, trzeba podłoże przygotować dość solidnie, ponieważ od tego, jak zostanie przygotowana gleba, mogą zależeć późniejsze plony.
Glebę należy solidnie przekopać, usuwając korzenie i kamienie, a następnie wyrównać. W zależności od żyzności gleby można wymieszać ją z nawozem – najlepiej naturalnym (np. granulowanym obornikiem lub humusem). Warto również wytyczyć i oznaczyć poletka. To istotne, zwłaszcza przy uprawie współrzędnej – niektóre warzywa nie mogą rosnąć w pobliżu innych, ponieważ obniża to ich plenność i tempo wzrostu.
Przeczytaj również... Jakie warzywa sadzimy obok siebie w ogrodzie?
Przestrzegając terminu siewu, który jest inny dla każdego gatunku, należy wysiać nasiona w odpowiedniej odległości, w przygotowane wcześniej rowki lub dołki, a następnie przysypać lekko ziemią. Po wysiewie pozostaje już tylko pielęgnacja wschodzących siewek, ich ewentualne przerywanie, jeśli rosną zbyt gęsto oraz bieżące usuwanie chwastów.
Aby usprawnić i przyspieszyć prace ogrodowe, warto przed ich podjęciem zaopatrzyć się w podstawowe narzędzia ogrodnicze:
- małe narzędzia ręczne pomogą przy niewielkich grządkach i grządkach podwyższonych (np. Zestaw Narzędzi Ręcznych Wolf Garten)
- szpadel przyda się podczas przekopywania
- grabie pomogą wyrównać teren
- a szereg dodatkowych narzędzi i akcesoriów pozwoli na uporządkowanie grządek i łatwiejszą pracę (zapinki ogrodowe, krzesełka, siewnik)
Uprawa kwiatów z nasion – jak się do tego zabrać?
W zasadzie uprawa kwiatów z nasion nie różni się specjalnie od uprawy warzyw. Chociaż zdecydowaną większość jednorocznych roślin kwitnących wysiewa się wprost do gruntu w terminie dla nich odpowiednim, warto rozważyć także produkcję rozsad. Przede wszystkim dlatego, że rozsada sprawi, że rośliny zakwitną wcześniej. Wysiewając nasiona wstępnie do pojemników, niwelujemy również negatywny wpływ pogody, taki jak późne wiosenne przymrozki czy ulewy, które mogą wypłukać nasiona z gleby. Produkcja rozsady kwiatowej to także pełna kontrola nad wschodami. Dzięki temu unikamy sytuacji, gdy pomimo obsiania zagonu zostajemy z pustą przestrzenią, na której nic nie wzeszło.
Do roślin jednorocznych, które z początkiem kwietnia można wysiewać w pomieszczeniach, należą:
- groszek pachnący
- ostróżka letnia
- szałwia otwarta i błyszcząca
- cynia
- drakiew
- rudbekia
- różne odmiany słoneczników
Dobre nasiona – to podstawa!
Pierwszym krokiem do sukcesu jest odpowiedni dobór nasion. Często podczas wyboru kierujemy się ceną, wybierając te najtańsze, ponieważ wydaje nam się, że oprócz ceny, nasiona konkretnych firm niczym się od siebie nie różnią. To jednak podstawowy błąd, który często skutkuje brakiem odpowiedniej ilości roślin, co zmusza ogrodnika do poniesienia dodatkowych kosztów w postaci zakupu gotowych sadzonek. Aby tego uniknąć, warto postawić na nasiona dobrej jakości, o wysokim współczynniku kiełkowania, gwarantującym zwiększoną odporność roślin i ich prawidłową kondycję.
W naszej opinii wszystkie powyższe założenia spełniają nasiona marki Kiepenkerl, dostępne w naszym sklepie. To nasiona renomowanej firmy, po które na zachodzie Europy ogrodnicy chętnie sięgają od lat, a które w Polsce również zdobywają coraz szersze grono klientów, chociaż na rodzimym rynku dostępne są od niedawna. Wysoka jakość nasion przekłada się na zdrowe, odporne rośliny, bujne kwitnienie i bogate plony, dlatego nie warto zaczynać ogrodniczej zabawy od zbędnego oszczędzania na podstawach.
